Czym jest administracja publiczna?


Administracj? publiczn? mo?na okre?li? jako swoistego rodzaju zorganizowany system podmiotów realizuj?cych zadania s?u??ce realizacji interesu publicznego. Ta definicja okre?la administracj? publiczn? w sposób podmiotowy, co oznacza, ?e okre?la system organizacyjny organów i innych podmiotów uczestnicz?cych w realizowaniu administracji publicznej. Innymi s?owy odpowiada na pytanie, kto wykonuje administracj? publiczn?. Administracja publiczna mo?e by? równie? okre?lona jako dzia?alno?? pa?stwa skierowana na realizacj? jego okre?lonych celów, która to dzia?alno?? nie jest zakwalifikowana jako stanowienie prawa (ustawodawstwo) lub te? jego s?dowe stosowanie (s?downictwo). Definicja przedstawiona w dalszej kolejno?ci okre?la administracj? publiczn? w sensie przedmiotowym – mówi?c ja?niej odpowiada na pytanie, jaki jest przedmiot (co stanowi tre??) dzia?alno?ci administracji publicznej.

Oba te poj?cia (definicje), zarówno w znaczeniu podmiotowym i przedmiotowym zosta?y skonstruowane przez doktryn? oraz nauk? prawa. Warto doda?, ?e jest to poj?cie bardzo szerokie. W sk?ad administracji publicznej wchodz?: administracja pa?stwowa (rz?dowa) oraz administracja samorz?dowa. Administracja pa?stwowa lub te? administracja rz?dowa (terminy te mog? by? u?ywane zamiennie) to system organów, skupionych wokó? Rady Ministrów, która na mocy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej kieruje administracj? rz?dow?. W jej sk?ad wchodz? ponadto: Prezes Rady Ministrów, ministrowie, a tak?e centralne organy administracji publicznej, które podlegaj? Radzie Ministrów, premierowi lub poszczególnym ministrom (np. Komisja Nadzoru Finansowego, G?ówny Urz?d Statystyczny, Agencja Bezpiecze?stwa Wewn?trznego). Centralne organy administracji publicznej mog? nosi? ró?ne nazwy – np. komisja, urz?d, agencja, komitet.

Warto doda?, ?e administracja rz?dowa dzia?a równie? na szczeblu terenowym tj. w województwach, a co do zasady zwierzchnikiem administracji rz?dowej w województwie jest wojewoda. Administracja samorz?dowa - jest to samorz?d w szerokim znaczeniu, a wi?c nie tylko w znaczeniu samorz?du terytorialnego (gmin, powiatów i województw), poniewa? zadania z zakresu administracji publicznej mog? by? realizowane równie? przez inne samorz?dy – np. zawodowe, których przyk?adem mog? by? korporacje prawnicze. Samorz?d jest jedn? z form decentralizacji administracji publicznej Innymi podmiotami s? zak?ady administracyjne, które s? powszechnie spotykanymi jednostkami. Tworzone s? w celu zaspokajania potrzeb w okre?lonych dziedzinach, najcz??ciej w zakresie o?wiaty, kultury, s?u?by zdrowia, a tak?e opieki spo?ecznej – s? to mi?dzy innymi: biblioteki, muzea, szko?y, uczelnie, instytuty naukowe. Jak ju? wy?ej wspomniano równie? inne podmioty mog? uczestniczy? w realizowaniu zada? administracji publicznej.

Takie zadania mog? by? bowiem przekazywane np. organizacjom spo?ecznym, a tak?e w pewnym sensie prywatyzowane, co oznacza ich przekazanie odr?bnym, prywatnym podmiotom. Powy?szy proces mo?na zilustrowa? przyk?adami: Polski Zwi?zek ?owiecki zosta? powo?any do wykonywania niektórych obowi?zków wynikaj?cych z prawa ?owieckiego. Natomiast, ustawa o pomocy spo?ecznej umo?liwia zlecanie zada? z zakresu pomocy spo?ecznej organizacjom spo?ecznym oraz innym podmiotom. Kolejnym przyk?adem mo?e by? udzielanie ?wiadcze? zdrowotnych finansowanych ze ?rodków publicznych, w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego przez prywatne placówki medyczne.

Szczególnym rodzajem wykonywania zada? publicznych jest ich wspó?wykonywanie (w ró?ny sposób) przez podmioty publiczne wraz z innymi podmiotami prywatnymi w ramach tzw. partnerstwa publiczno - prywatnego, które zosta?o uregulowane w specjalnej ustawie. Cech? charakterystyczn? administracji publicznej jest jej dzia?anie w sposób ?ci?le okre?lony przepisami prawa, które okre?laj? zakres dzia?ania administracji publicznej (czy ma on charakter wewn?trzny, czy te? zewn?trzny) oraz rodzaje i formy dzia?ania administracji. Wynika to z konstytucyjnej zasady legalno?ci, co oznacza, ?e organy administracji publicznej mog? dzia?a? jedynie na podstawie i w granicach prawa. Innymi s?owy, podstaw? wszelkich dzia?a? podejmowanych przez organy administracji publicznej wobec podmiotów zewn?trznych mog? by? jedynie przepisy ustaw lub wydanych do nich rozporz?dze?.



Przeglądaj artykuły prawnicze