Konwencja ONZ o prawach dziecka (Convention on the Rights of the Child) to konwencja mi?dzynarodowa, która zosta?a przyj?ta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 roku. Konwencja o prawach dziecka obowi?zuje obecnie niemal w ka?dym pa?stwie ?wiata. Rzeczpospolita Polska ratyfikowa?a Konwencj? o prawach dziecka w 1991 roku (z pewnymi zastrze?eniami). Konwencja ONZ zawiera wszystkie prawa dziecka, które powinny by? przestrzegane i respektowane przez pa?stwa strony Konwencji. W ?wietle przepisów Konwencji o prawach dziecka, za dziecko uwa?a si? ka?d? istot? ludzk?, której wiek jest ni?szy ni? lat osiemna?cie. Jednak?e je?eli osoba w wieku poni?ej osiemnastu lat uzyska pe?noletnio?? zgodnie z przepisami swojego pa?stwa, b?dzie ona traktowana jako osoba doros?a.
Przyk?adowo w Polsce kobieta, która uko?czy?a szesna?cie lat i zwar?a zwi?zek ma??e?ski, staje si? z t? chwil? pe?noletnia z mocy prawa. W Konwencji przewidziano szereg zasad, które odnosz? si? do osoby dziecka. Po pierwsze, obowi?zuje klauzula dobra dziecka. Po drugie, wobec ka?dego dziecka obowi?zuje zasada równo?ci. W jej ?wietle pa?stwa maj? obowi?zek równego traktowania (bez jakiejkolwiek dyskryminacji) ka?dego dziecka, niezale?nie od: rasy, koloru skóry, p?ci, j?zyka, religii, pogl?dów politycznych, statusu maj?tkowego, niepe?nosprawno?ci, cenzusu urodzenia itp. Po trzecie, pa?stwa strony maj? obowi?zek respektowa? prawa i obowi?zki rodziców oraz autonomi? rodziny. Ponadto, obowi?zuje tak?e obowi?zek pa?stwa wspierania i udzielania rodzinom niezb?dnej pomocy, ale bez ingerowania w funkcjonowanie rodziny.
Pa?stwa strony maj? zatem obowi?zek podejmowania dzia?a? ustawodawczo administracyjnych oraz wszelkich innych niezb?dnych dzia?a?, w celu realizacji praw dziecka zawartych w Konwencji ONZ. Konwencja o prawach dziecka zawiera szeroki katalog praw i wolno?ci, który obejmuje: prawa cywilne, socjalne, kulturalne, polityczne oraz prawa ekonomiczne (o stosunkowo w?skim zakresie). W?ród praw i wolno?ci osobistych nale?y wskaza? niezbywalne prawo dziecka do ?ycia. Pa?stwa maj? obowi?zek zapewnia? w jak najwi?kszym zakresie godne warunki ?ycia i rozwoju dziecka. Kolejnym z praw osobistych jest prawo dziecka do to?samo?ci (w tym prawo do obywatelstwa, nazwiska. W ?wietle przepisów Konwencji, dziecku przys?uguje tak?e prawo do wolno?ci, godno?ci, szacunku oraz nietykalno?ci osobistej. Co wi?cej, dziecko ma te? prawo do swobody my?li, sumienia i wyznania.
Zakazana jest równie? bezprawna ingerencja w sfer? ?ycia prywatnego, rodzinnego lub domowego dziecka oraz w jego korespondencj?. Dziecko ma tak?e prawo do swobody wypowiedzi (z pewnymi ograniczeniami). Doda? tak?e nale?y, i? wspomniane wcze?niej prawa dziecka do swobody my?li, sumienia i wyznania oraz wyra?ania w?asnych pogl?dów przez dziecko w Polsce odbywa si? z uwzgl?dnieniem w?adzy rodzicielskiej, jak równie? z poszanowaniem polskich zwyczajów oraz tradycji, które odnosz? si? do miejsca dziecka w rodzinie i poza ni?. Dziecku przys?uguje tak?e prawo do poznania swoich rodziców i do pozostawania pod ich opiek?. W tym miejscu nale?y jednak podkre?li?, i? pa?stwo polskie zastrzeg?o sobie, i? prawo dziecka przysposobionego do poznania rodziców naturalnych b?dzie podlega?o pewnym ograniczeniom (zachowano bowiem prawo przysposabiaj?cych zachowania tajemnicy pochodzenia dziecka).
Dziecku przys?uguje tak?e prawo do wolno?ci od jakiejkolwiek przemocy (fizycznej lub psychicznej). Obowi?zuje zakaz tortur i nieludzkiego traktowania dzieci. Konwencja ONZ zawiera tak?e szereg praw socjalnych, kulturalnych, czy politycznych. W?ród praw socjalnych mo?na wskaza? prawo do: ochrony zdrowia, odpowiedniego standardu ?ycia, zabezpieczenia socjalnego oraz wypoczynku i czasu wolnego. Do praw kulturalnych nale?y zaliczy? m.in. prawo do: nauki, dost?pu do informacji, znajomo?ci przez dziecko swoich praw oraz dost?pu do dóbr kultury. Prawa polityczne obejmuj? m. in. prawo do swobodnego zrzeszania si? oraz uczestniczenia w pokojowych zgromadzeniach.