Przepisy procedury karnej przewiduj? mo?liwo?? uzyskania odszkodowania za nies?uszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie. Pa?stwo ponosi bowiem odpowiedzialno?? za szkody spowodowane przez nies?uszne pozbawienie wolno?ci na skutek b??dnych decyzji organów do tego uprawnionych. Oskar?onemu, który w wyniku wznowienia post?powania lub kasacji zosta? uniewinniony lub skazany na ?agodniejsz? kar?, s?u?y od Skarbu Pa?stwa mo?liwo?? uzyskania odszkodowania za poniesion? szkod? oraz zado??uczynienie za doznan? krzywd?, wynik?e z wykonania wzgl?dem niego w ca?o?ci lub w cz??ci kary, której nie powinien by? ponie??. Odszkodowanie przys?uguje tak?e wtedy, gdy po uchyleniu skazuj?cego orzeczenia post?powanie umorzono wskutek okoliczno?ci, których nie uwzgl?dniono we wcze?niejszym post?powaniu.
Tak?e w przypadku nies?usznego zastosowania ?rodka zabezpieczaj?cego, niew?tpliwie nies?usznego zastosowania tymczasowego aresztowania lub zatrzymania oskar?onemu przys?uguje prawo do odszkodowania i zado??uczynienia. Przepisy procedury karnej przewiduj? tak?e sytuacje, w których niemo?liwe jest ubieganie si? o odszkodowanie lub zado??uczynienie z tytu?u nies?usznego skazania, tymczasowego aresztowania lub zatrzymania. I tak, roszczenie o odszkodowanie lub zado??uczynienie nie przys?uguje temu, kto w zamiarze wprowadzenia w b??d s?du lub organu ?cigania z?o?y? fa?szywe zawiadomienie o pope?nieniu przest?pstwa lub fa?szywe wyja?nienie i spowodowa? tym niekorzystne dla siebie orzeczenie w przedmiocie skazania, tymczasowego aresztowania, zastosowania ?rodka zabezpieczaj?cego albo zatrzymanie. Natomiast, wy??czenie to jest nieskuteczne, gdy osoba z?o?y?a fa?szywe o?wiadczenie w sytuacji wy??czaj?cej swobod? wypowiedzi (np. poprzez zastosowanie wobec niej przymusu lub gro?by bezprawnej, wariografu, hipnozy itp.).
Ponadto, wy??czenia tego nie mo?na zastosowa? w sytuacji, gdy funkcjonariusz pa?stwowy przekroczy? swoje uprawnienia lub nie dope?ni? ci???cych na nim obowi?zków. S?dowi przys?uguje ponadto uprawnienie zmniejszenia wysoko?ci odszkodowania w przypadku ustalenia, ?e oskar?ony przyczyni? si? do powstania lub zwi?kszenia wysoko?ci szkody. Bowiem, a?eby mo?liwe by?o ubieganie si? o odszkodowanie zaistnie? musi szkoda lub krzywda po stronie skar??cego. Szkod? s?: straty jakie poniós? poszkodowany, a tak?e korzy?ci, jakie móg?by on uzyska?, gdyby nie pozbawiono go wolno?ci. Szkoda mo?e wynika? tak?e z uszkodzenia cia?a lub rozstroju zdrowia. Odpowiedzialno?? Skarbu Pa?stwa opiera si? na zasadzie ryzyka. Oznacza to, ?e nie jest wymagane udowodnienie winy funkcjonariusza pa?stwowego przez skar??cego.
Natomiast, dochodzenie odszkodowania lub zado??uczynienia mo?liwe jest dopiero po prawomocnym zako?czeniu post?powania w sprawie (tj. po wydaniu orzeczenia o nies?uszno?ci wyroku skazuj?cego lub o nies?uszno?ci zastosowania ?rodka zabezpieczaj?cego b?d? prawomocne zako?czenie post?powania, w którym zastosowano nies?uszne tymczasowe aresztowanie). Roszczenia o odszkodowanie lub zado??uczynienie przedawniaj? si? po up?ywie roku od daty uprawomocnienia si? orzeczenia daj?cego podstaw? do odszkodowania i zado??uczynienia. W wypadku tymczasowego aresztowania od daty uprawomocnienia si? orzeczenia ko?cz?cego post?powanie w sprawie, w razie za? zatrzymania od daty zwolnienia. Terminy te nie mog? zosta? przywrócone (s? to tzw. terminy prekluzyjne).