Okoliczno?ci wy??czaj?ce i ograniczaj?ce win? w prawie karnym skarbowym


Warunkiem poniesienia odpowiedzialno?ci za czyn uznawany przez kodeks karny skarbowy za przest?pstwo lub wykroczenie skarbowe jest mo?liwo?? przypisania sprawcy winy. Win? mo?na przypisa? jedynie osobie zdolnej do ponoszenia odpowiedzialno?ci ze wzgl?du na wiek. Na zasadach okre?lonych w kodeksie karnym skarbowym odpowiada osoba, która pope?ni?a czyn zabroniony po uko?czeniu 17 lat. Win? wy??cza natomiast niepoczytalno?? sprawcy rozumiana jako niemo?no?? rozpoznania znaczenia swojego czynu i pokierowania swoim post?powaniem. Kodeks karny skarbowy stanowi, i? nie pope?nia przest?pstwa lub wykroczenia skarbowego, kto z powodu choroby psychicznej, upo?ledzenia umys?owego lub innego zak?ócenia czynno?ci psychicznych nie móg? w czasie czynu rozpozna? jego znaczenia lub pokierowa? swoim post?powaniem. ?ród?em niepoczytalno?ci mo?e by? choroba psychiczna, upo?ledzenie umys?owe oraz inne zak?ócenia czynno?ci psychicznych.

W przypadku zatem ca?kowitej niepoczytalno?ci sprawcy przest?pstwa lub wykroczenia skarbowego, nast?puje wy??czenie przest?pno?ci, czyn takiej osoby nie jest przest?pstwem. Natomiast, w przypadku poczytalno?ci ograniczonej, która zachodzi np. w sytuacji wyst?powania u sprawcy psychopatii, s?d ma mo?liwo?? zastosowania ró?nego rodzaju za?agodze? kary i tak : w przypadku przest?pstw skarbowych s?d mo?e orzec kar? w rozmiarze do 2/3 górnej granicy ustawowego zagro?enia, bez wzgl?du na rodzaj kary albo zastosowa? nadzwyczajne z?agodzenie kary – czyli wymierzy? j? poni?ej dolnego zagro?enia ustawowego b?d? orzec kar? ?agodniejszego rodzaju ni? przewiduje to ustawa, albo te? odst?pi? od wymierzenia kary lub ?rodka karnego, z wyj?tkiem jednak odst?pienia od przepadku przedmiotów, którymi dysponowanie jest zakazane. Natomiast, w odniesieniu do wykrocze? skarbowych s?d ma mo?liwo?? odst?pienia od wymierzenia kary lub ?rodka karnego, z wy??czeniem odst?pienia od orzeczenia przepadku tzw. przedmiotów zakazanych.

S?d mo?e ponadto odst?pi? od orzeczenia przepadku korzy?ci maj?tkowej i jej równowarto?ci. Je?eli jednak sprawca przest?pstwa lub wykroczenia skarbowego sam wprawi? si? w stan nietrze?wo?ci lub inny stan odurzenia powoduj?cy wy??czenie lub ograniczenie poczytalno?ci, które przewidywa? albo móg? przewidzie?, wówczas odpowiada na zasadach ogólnych i s?d nie mo?e wobec takiej osoby zastosowa? jakiegokolwiek z?agodzenia kary. Win? wy??cza ponadto dzia?anie sprawcy w usprawiedliwionej nie?wiadomo?ci karalno?ci czynu lub usprawiedliwionym b??dzie co do bezprawno?ci zachowania. Zatem, nie pope?nia umy?lnie czynu zabronionego, kto pozostaje w b??dzie co do okoliczno?ci stanowi?cej znami? tego czynu. W tym stanie rzeczy, je?eli wi?c dana osoba nie ma ?wiadomo?ci, i? jej zachowanie wyczerpuje znamiona danego czynu, to nie mo?na uzna?, ?e czyn ten zosta? pope?niony umy?lnie.

Kodeks karny skarbowy stanowi ponadto, i? nie pope?nia przest?pstwa lub wykroczenia skarbowego ten, kto dopuszcza si? czynu zabronionego w usprawiedliwionej nie?wiadomo?ci, ?e czyn jest karalny, a zatem ?e jest zabroniony pod gro?b? kary. B??d co do karalno?ci wy??cza tutaj win?. Nie?wiadomo?? norm prawa karnego skarbowego oznacza brak odpowiedzialno?ci karnej tylko wówczas, gdy jest usprawiedliwiona. Nie pope?nia równie? przest?pstwa lub wykroczenia skarbowego ten, kto dopuszcza si? czynu zabronionego w usprawiedliwionym b??dnym przekonaniu, ?e zachodzi okoliczno?? wy??czaj?ca bezprawno?? takiego czynu.



Przeglądaj artykuły prawnicze