1 maja 2004 roku Polska zosta?a przyj?ta w poczet pa?stw cz?onkowskich Unii Europejskiej, która gwarantuje cztery podstawowe wolno?ci dotycz?ce rynku wewn?trznego. Jedn? z nich, obok swobody przep?ywu kapita?u, towarów i us?ug, jest swobodny przep?yw pracowników. Doda? wszak?e nale?y, i? niektóre z pa?stw cz?onkowskich nie otworzy?y ca?kowicie swoich rynków pracy od razu i skorzysta?y z mo?liwo?ci zastosowania tzw. okresów przej?ciowych, obowi?zuj?cych do 2011 roku. Obecenie wszystkie kraje otworzy?y swoje rynki pracy dla obywateli polskich i zapewniaj? im swobodny dost?p do zatrudnienia, równe prawa do ubezpiecze? spo?ecznych i zdrowotnych oraz równe traktowanie w pracy.
Zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego ka?dy obywatel pa?stw cz?onkowskich ma prawo do swobodnego poszukiwania pracy w innym pa?stwie cz?onkowskim oraz do zatrudnienia w tym pa?stwie bez konieczno?ci uzyskania jakiegokolwiek pozwolenia na prac?. Obywatele Unii Europejskiej maj? równie? prawo zamieszkiwania w takim pa?stwie cz?onkowskim zarówno w okresie zatrudnienia, jak i po ustaniu stosunku pracy. Swobodny przep?yw pracowników obejmuje nadto zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze wzgl?du na przynale?no?? pa?stwow? mi?dzy pracownikami pa?stw cz?onkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy. Oznacza to, i? obowi?zuje zasada równego traktowania pracowników, niezale?nie od ich obywatelstwa. Osoby pracuj?ce w Unii Europejskiej powinny otrzymywa? takie samo wynagrodzenie, jak pracownik wykonuj?cy tak? sam? prac?, o ile p?aca pochodzi z jednego ?ród?a. Dopuszcza si? wszak?e ró?nice w wynagrodzeniu, je?eli wynikaj? one tylko z czynników obiektywnych, takich jak kwalifikacje, do?wiadczenie, sta? zawodowy. Prawo wspólnotowe przyznaje tak?e pracownikom prawo do otrzymywania równego wynagrodzenia za prac? o równej warto?ci.
Co wi?cej przepisy prawa wspólnotowego daj? gwarancj? równego, jednakowego i wolnego od dyskryminacji traktowania wszystkich obywateli Unii, tak?e w zakresie zabezpiecze? spo?ecznych. Po pierwsze okres, jaki obywatel Unii przepracuje w jakimkolwiek pa?stwie cz?onkowskim wlicza si? do podstawy wymiaru emerytury. Co wi?cej obywatelom Unii przys?uguje szereg ?wiadcze? o charakterze socjalnym. Obywatel Unii ma zatem prawo do ?wiadcze? z tytu?u choroby, macierzy?stwa, mo?e ubiega? si? równie? o zasi?ki (np. rodzinne, dla bezrobotnych, pogrzebowe itp.). Podobnie przys?uguje mu prawo do odszkodowa? z tytu?u wypadku przy pracy, choroby zawodowej itd. Natomiast wysoko?? takich ?wiadcze? zale?y od przepisów obowi?zuj?cych w danym pa?stwie cz?onkowskim, na terenie którego przebywa obywatel Unii. Osobom zatrudnionym w pa?stwach cz?onkowskich przys?uguje tak?e prawo do ?wiadcze? z opieki zdrowotnej, i to na takich samych zasadach, jakie obowi?zuj? na terenie danego kraju Unii.
Dzi?ki obowi?zuj?cym regulacjom unijnym, ?wiadczenia nabyte w jednym z krajów cz?onkowskich mog? by? wyp?acane w kraju, w którym uprawniony b?dzie zamieszkiwa?. Przyk?adowo emerytura uzyskana przez emeryta pracuj?cego w ró?nych krajach cz?onkowskich, b?dzie wyp?acana w tym kraju, w którym emeryt b?dzie mieszka?. Podkre?li? jednak nale?y, i? w dalszym ci?gu to pa?stwa cz?onkowskie okre?laj? wysoko?? i rodzaje ?wiadcze?, jakie przyznaj? swoim obywatelom. Podobnie pa?stwa cz?onkowskie samodzielnie okre?laj? organizacj? publicznej s?u?by zdrowia oraz zwi?zane z ni? ?wiadczenia zdrowotne, przys?uguj?ce ich obywatelom.