Zgodnie z przepisami o Pa?stwowej Inspekcji Pracy, post?powanie kontrolne ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania prawa pracy, w szczególno?ci przepisów i zasad bezpiecze?stwa i higieny pracy, a tak?e przepisów dotycz?cych legalno?ci zatrudnienia oraz udokumentowanie dokonanych ustale?. Natomiast, kontrole przeprowadzaj? inspektorzy pracy, dzia?aj?cy w ramach w?a?ciwo?ci terytorialnej okr?gowych inspektoratów pracy. Przepisy prawa przyznaj? inspektorom wykonuj?cym czynno?ci kontrolne szereg praw, a tak?e nak?adaj? na nich pewne obowi?zki. W toku post?powania kontrolnego inspektor pracy ma prawo do swobodnego wst?pu na teren oraz do obiektów i pomieszcze? podmiotu kontrolowanego. Ponadto, inspektor pracy ma prawo przeprowadzania ogl?dzin obiektów, pomieszcze?, stanowisk pracy, maszyn i urz?dze? oraz przebiegu procesów technologicznych i pracy. Inspektor pracy mo?e te? utrwala? przebieg i wyniki ogl?dzin za pomoc? aparatury i ?rodków technicznych s?u??cych do utrwalania obrazu lub d?wi?ku.
Jednocze?nie, inspektor pracy mo?e ??da? od podmiotu kontrolowanego oraz od wszystkich pracowników (lub osób, które s? lub by?y zatrudnione, albo które wykonuj? lub wykonywa?y prac? na jego rzecz na innej podstawie ni? stosunek pracy, w tym osób wykonuj?cych na w?asny rachunek dzia?alno?? gospodarcz?), pisemnych i ustnych informacji w sprawach obj?tych kontrol? oraz wzywania i przes?uchiwania tych osób. Inspektor pracy mo?e ??da? tak?e okazania dokumentów dotycz?cych budowy, przebudowy lub modernizacji oraz uruchomienia zak?adu pracy, planów i rysunków technicznych, dokumentacji technicznej i technologicznej, wyników ekspertyz, bada? i pomiarów dotycz?cych produkcji b?d? innej dzia?alno?ci podmiotu kontrolowanego, jak równie? dostarczenia mu próbek surowców i materia?ów u?ywanych, wytwarzanych lub powstaj?cych w toku produkcji, w ilo?ci niezb?dnej do przeprowadzenia analiz lub bada?, gdy maj? one zwi?zek z przeprowadzan? kontrol?.
Ponadto, inspektorowi pracy przys?uguje mo?liwo?? ??dania przed?o?enia akt osobowych i wszelkich dokumentów zwi?zanych z wykonywaniem pracy przez pracowników lub osoby ?wiadcz?ce prac? na innej podstawie ni? stosunek pracy. Inspektorowi wolno te? wykonywa? odpisy lub wyci?gi z dokumentów, jak równie? zestawienia i obliczenia sporz?dzane na podstawie dokumentów, a w razie potrzeby ??dania ich od podmiotu kontrolowanego. Inspektor pracy ma tak?e prawo sprawdzania to?samo?ci osób wykonuj?cych prac? lub przebywaj?cych na terenie podmiotu kontrolowanego, ich przes?uchiwania i ??dania o?wiadcze? w sprawie legalno?ci zatrudnienia lub prowadzenia innej dzia?alno?ci zarobkowej. Inspektor mo?e równie? korzysta? z pomocy bieg?ych i specjalistów oraz akredytowanych laboratoriów. Podmiot kontrolowany ma obowi?zek zapewni? inspektorowi pracy warunki i ?rodki niezb?dne do sprawnego przeprowadzenia kontroli.
W tym stanie rzeczy, powinien niezw?ocznie przedstawia? ??dane dokumenty i materia?y, zapewni? terminowe udzielanie informacji przez zobowi?zane osoby, udost?pni? urz?dzenia techniczne oraz, w miar? mo?liwo?ci, oddzielne pomieszczenie z odpowiednim wyposa?eniem. W toku wykonywania czynno?ci kontrolnych inspektor pracy wspó?dzia?a ze zwi?zkami zawodowymi, organami samorz?du za?ogi, radami pracowników i spo?eczn? inspekcj? pracy. Ustalenia kontroli, dokonane przez inspektora pracy, dokumentowane s? w formie protoko?u. Protokó? kontroli powinien zawiera? m.in.: nazw? podmiotu kontrolowanego i jego adres oraz numer krajowego rejestru urz?dowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON) oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), imi? i nazwisko oraz stanowisko s?u?bowe inspektora pracy, imi? i nazwisko osoby reprezentuj?cej podmiot kontrolowany oraz nazw? organu reprezentuj?cego ten podmiot.
Protokó? kontroli powinien te? zawiera? oznaczenie dni, w których przeprowadzano kontrol?, opis stwierdzonych narusze? prawa oraz inne informacje maj?ce istotne znaczenie dla wyników kontroli, informacj? o liczbie i rodzaju udzielonych porad z zakresu prawa pracy. Jednocze?nie, protokó? kontroli powinien zawiera? tak?e informacje o osobach, w obecno?ci których przeprowadzano kontrol?. W protokole zamieszcza si? te?, na wniosek podmiotu kontrolowanego, wzmiank? o informacjach obj?tych tajemnic? przedsi?biorstwa. Protokó? powinien tak?e zawiera? wzmiank? o wniesieniu lub nie wniesieniu zastrze?e? do tre?ci protoko?u oraz ewentualnym usuni?ciu stwierdzonych nieprawid?owo?ci przed zako?czeniem kontroli.