Prawo nieszkodliwego przep?ywu


Morze terytorialne, obok morskich wód wewn?trznych oraz wy??cznej strefy ekonomicznej, nale?y do polskich obszarów morskich. Wchodzi ono w sk?ad terytorium kraju i rozci?ga si? na nim zwierzchnictwo terytorialne Polski. Morzem terytorialnym Polski jest obszar wód morskich o szeroko?ci 12 mil morskich od linii podstawowej morza, czyli linii najni?szego stanu wody wzd?u? wybrze?a lub zewn?trznej granicy morskich wód wewn?trznych. Granic? zewn?trzn? jest natomiast linia, której ka?dy punkt jest oddalony o 12 mil morskich od najbli?szego punktu linii podstawowej, przy czym redy, na których odbywa si? normalnie za?adunek, wy?adunek i kotwiczenie statków s? w??czone do morza terytorialnego.

Na morzu terytorialnym obowi?zuje jednak istotne ograniczenie zwierzchnictwa kraju w postaci prawa nieszkodliwego przep?ywu dla statków o obcej banderze. Jego korzenie le?? w wielowiekowej tradycji ?eglugi morskiej, a obecnie potwierdzone jest przez szereg umów i konwencji mi?dzynarodowych. Prawo to oznacza mo?liwo?? ?eglugi przez morze terytorialne w celu przej?cia przez nie bez wchodzenia na morskie wody wewn?trzne lub bez dobijania do urz?dze? portowych, a tak?e wej?cia lub opuszczenia morskich wód wewn?trznych. Przep?yw ten powinien by? nieprzerwany i szybki, a zatrzymanie si? lub kotwiczenie jest dozwolone wy??cznie, je?eli wi??e si? ze zwyczajn? ?eglug? lub jest konieczne ze wzgl?du na si?? wy?sz? albo inne niebezpiecze?stwo lub te? w celu udzielenia pomocy ludziom, jak równie? statkom. Obce statki rybackie podczas przep?ywu maj? ponadto obowi?zek usun?? z pok?adu sprz?t rybacki lub z?o?y? go w sposób wy??czaj?cy u?ycie.

Ogólnie rzecz ujmuj?c, przep?yw uwa?a si? za nieszkodliwy dopóty, dopóki nie zagra?a pokojowi, porz?dkowi publicznemu lub bezpiecze?stwu kraju. Zagra?aj?ce tym warto?ciom b?dzie podejmowanie na morzu terytorialnym dzia?a? polegaj?cych na gro?bie u?ycia si?y lub jej u?yciu przeciwko suwerenno?ci, integralno?ci terytorialnej lub niezawis?o?ci politycznej Polski albo pogwa?ceniu w jakikolwiek inny sposób zasad prawa mi?dzynarodowego. Tak samo traktowane b?d? ?wiczenia lub u?ycie broni wszelkiego rodzaju, zbieranie informacji na szkod? obronno?ci lub bezpiecze?stwa Polski oraz propaganda maj?ca na celu jej os?abienie. Naruszeniem prawa nieszkodliwego przep?ywu jest te? startowanie, l?dowanie lub przyjmowanie na pok?ad jakiegokolwiek samolotu lub urz?dzenia wojskowego, ?adowanie lub wy?adowywanie towarów, walut albo ludzi oraz umy?lne zanieczyszczanie morza, uprawianie rybo?ówstwa, prowadzenie bada? lub dzia?alno?ci hydrograficznej czy zak?ócanie systemu ??czno?ci na terenie Polski. B?d? w ten sposób traktowane wszelkie inne dzia?ania niezwi?zane bezpo?rednio z przep?ywem.

Co do zasady do przest?pstw pope?nionych na obcych statkach podczas przep?ywu przez morze terytorialne nie stosuje si? polskiej jurysdykcji karnej. Inaczej b?dzie w przypadku, gdy skutki przest?pstwa rozci?gaj? si? na terytorium kraju, narusza ono spokój lub porz?dek publiczny na morzu terytorialnym albo reakcja b?dzie konieczna do zwalczania nielegalnego handlu narkotykami lub substancjami psychotropowymi. O pomoc mo?e si? te? zwróci? kapitan statku albo przedstawiciel dyplomatyczny lub konsularny pa?stwa bandery. W wymienionych przypadkach polskiej jurysdykcji karnej nie ogranicza nawet opuszczenie przez statek polskich wód wewn?trznych. Z drugiej strony, nie podejmuje si? te? ?adnych czynno?ci w zwi?zku z przest?pstwem pope?nionym przed wej?ciem statku na polskie morze terytorialne, je?eli statek ten p?yn?c z obcego portu, przep?ywa jedynie przez to morze, nie wchodz?c na morskie wody wewn?trzne. O ile oczywi?cie nie narusza to prawa polskiego albo, co wynika ze zobowi?za? mi?dzynarodowych, nie dotyczy przest?pstw zwi?zanych z zanieczyszczaniem ?rodowiska morskiego. Nie mo?na tak?e zatrzyma? obcego statku korzystaj?cego z prawa nieszkodliwego przep?ywu w celu dokonania jakiejkolwiek czynno?ci w post?powaniu cywilnym w stosunku do osoby fizycznej znajduj?cej si? na statku. W stosunku do samego statku nie mo?na tak?e prowadzi? egzekucji ani dokonywa? jego zaj?cia, chyba ?e dotyczy?oby to roszcze? wynikaj?cych ze zobowi?za? powsta?ych ju? podczas przep?ywu.



Przeglądaj artykuły prawnicze