Prawo pierwokupu oznacza pierwsze?stwo kupna oznaczonej rzeczy, w przypadku sprzeda?y tej rzeczy osobie trzeciej. W przeciwie?stwie do prawa odkupu, strona uprawniona z tytu?u pierwokupu nie mo?e ??da? nabycia przedmiotu sprzeda?y w jakimkolwiek momencie. Tylko w przypadku, gdy strona zobowi?zana zamierza sprzeda? rzecz osobie trzeciej, strona uprawniona mo?e doprowadzi? do tego, i? sama rzecz nab?dzie. W przypadku przeniesienia w?asno?ci rzeczy pod innym tytu?em ni? sprzeda? (np. darowizna, zamiana) uprawnionemu nie przys?uguje przywilej prawa pierwokupu. Prawo pierwokupu mo?e wynika? z ustawy (odgrywa du?? rol? w porz?dku prawnym) albo z czynno?ci prawnej. Do instytucji prawa pierwokupu odnosi si? wiele unormowa? przewidzianych przez ustawy szczególne (tzw. lex specialis). Przepisy kodeksu cywilnego dotycz?ce prawa pierwokupu maj? z regu?y charakter bezwzgl?dnie obowi?zuj?cy (tzn. nie mo?na ich zmieni? ani wy??czy? wol? stron). Rzecz, której dotyczy prawo pierwokupu mo?e by? sprzedana osobie trzeciej jedynie pod warunkiem zawieszaj?cym. Dopiero, je?eli uprawniony nie wykona przys?uguj?cego mu prawa pierwokupu, umowa zawarta mi?dzy zobowi?zanym a osob? trzeci? staje si? w pe?ni skuteczna. Wymagane jest, aby zobowi?zany z tytu?u prawa pierwokupu niezw?ocznie zawiadomi? uprawnionego o tre?ci umowy sprzeda?y zawartej z osob? trzeci?. Osoba uprawniona mo?e w przypadku pierwokupu nieruchomo?ci wykona? swoje prawo w ci?gu miesi?ca, za? w innych przypadkach w ci?gu tygodnia od otrzymania zawiadomienia o sprzeda?y, pod warunkiem, ?e nie zastrze?ono innych terminów. Skorzystanie z prawa pierwokupu nast?puje poprzez z?o?enie o?wiadczenia zobowi?zanemu, wraz z zachowaniem wymaganej przez prawo formy. W wyniku wykonania prawa pierwokupu dochodzi do realizacji mi?dzy osob? uprawnion? z tytu?u pierwokupu a osob? zobowi?zan? umowy o tej samej tre?ci, jak umowa zawarta przez zobowi?zanego z osob? trzeci? (o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej). W przypadku bowiem postanowie? maj?cych na celu udaremnienie prawa pierwokupu (np. fikcyjnie wysoka cena kupna), postanowienia takie b?d? bezskuteczne wobec osoby uprawnionej. Je?eli zobowi?zany z tytu?u prawa pierwokupu: sprzeda? rzecz osobie trzeciej bezwarunkowo albo nie zawiadomi? uprawnionego o sprzeda?y lub nieprawdziwie przedstawi? istotne postanowienia umowy sprzeda?y, ponosi on odpowiedzialno?? za wynik?? st?d szkod?. W przypadku, gdy prawo pierwokupu przys?uguje z mocy ustawy Skarbowi Pa?stwa lub jednostce samorz?du terytorialnego, wspó?w?a?cicielowi albo dzier?awcy, sprzeda? dokonana bezwarunkowo jest niewa?na. Prawo pierwokupu ma charakter niezbywalny i niepodzielny (chyba ?e przepisy szczególne zezwalaj? na cz??ciowe wykonanie tego prawa). Je?eli jest kilku uprawnionych, a niektórzy z nich nie wykonywaj? prawa pierwokupu, pozostali mog? wykona? je w ca?o?ci.