Pa?stwowa Inspekcja Sanitarna jest powo?ana do realizacji zada? z zakresu zdrowia publicznego, m.in. poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami higieny pracy w zak?adach pracy, higieny ?rodowiska, higieny radiacyjnej, higieny procesów nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji. W zwi?zku z wykonywan? kontrol? pa?stwowy inspektor sanitarny lub G?ówny Inspektor Sanitarny s? uprawnieni m.in. do ??dania pisemnych lub ustnych informacji, okazania dokumentów i udost?pnienia wszelkich danych, a tak?e do pobierania próbek do bada? laboratoryjnych.
W czasie wykonywania kontroli pa?stwowy inspektor sanitarny lub G?ówny Inspektor Sanitarny maj? prawo wst?pu na terenie miast i wsi do: zak?adów pracy oraz wszystkich pomieszcze? i urz?dze? wchodz?cych w ich sk?ad, obiektów u?yteczno?ci publicznej, obiektów handlowych, ogrodów dzia?kowych i nieruchomo?ci oraz wszystkich pomieszcze? wchodz?cych w ich sk?ad, ?rodków transportu i obiektów z nimi zwi?zanych, w tym równie? na statki morskie, ?eglugi ?ródl?dowej i powietrzne, obiektów b?d?cych w trakcie budowy.
Zgodnie z przepisami prawa pracy pracodawca rozpoczynaj?cy dzia?alno?? jest zobowi?zany, w terminie 30 dni od dnia rozpocz?cia tej dzia?alno?ci, zawiadomi? na pi?mie w?a?ciwego okr?gowego inspektora pracy i w?a?ciwego pa?stwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej dzia?alno?ci. Obowi?zek ten ci??y na pracodawcy odpowiednio w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej dzia?alno?ci, zw?aszcza zmiany technologii lub profilu produkcji, je?eli zmiana technologii mo?e powodowa? zwi?kszenie zagro?enia dla zdrowia pracowników. W razie stwierdzenia naruszenia wymaga? higienicznych i zdrowotnych, pa?stwowy inspektor sanitarny nakazuje, w drodze decyzji, usuni?cie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybie?.
Natomiast, je?eli naruszenie wymaga? higieniczno zdrowotnych spowodowa?o bezpo?rednie zagro?enie ?ycia lub zdrowia ludzi, pa?stwowy inspektor sanitarny nakazuje unieruchomienie zak?adu pracy lub jego cz??ci (stanowiska pracy, maszyny lub innego urz?dzenia), zamkni?cie obiektu u?yteczno?ci publicznej, wy??czenie z eksploatacji ?rodka transportu, wycofanie z obrotu ?rodka spo?ywczego, przedmiotu u?ytku, materia?ów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z ?ywno?ci?, kosmetyku lub innego wyrobu mog?cego mie? wp?yw na zdrowie ludzi albo podj?cie lub zaprzestanie innych dzia?a?. Decyzje w tych sprawach podlegaj? natychmiastowemu wykonaniu. Pa?stwowemu Inspektorowi sanitarnemu przys?uguje te? prawo zg?oszenia sprzeciwu przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zak?adu pracy lub innego obiektu budowlanego, wprowadzeniu nowych technologii lub zmian w technologii, dopuszczeniu do obrotu materia?ów stosowanych w budownictwie lub innych wyrobów mog?cych mie? wp?yw na zdrowie ludzi.