?wiadkiem koronnym mo?e zosta? sprawca przest?pstwa, któremu w?a?ciwy organ procesowy zaproponowa? korzystne dla niego w zakresie ?cigania czy ukarania warunki, w zamian za ujawnienie przez niego informacji o pozosta?ych uczestnikach przest?pstwa, okoliczno?ciach jego pope?nienia. Instytucja ?wiadka koronnego zosta?a uregulowana w ustawie o ?wiadku koronnym, której to przepisy stosuje si? do spraw dotycz?cych pope?nienia przest?pstwa w zorganizowanej grupie albo zwi?zku maj?cym na celu pope?nianie przest?pstw enumeratywnie wymienionych w artykule niniejszej ustawy (np. rozbój, zabójstwo).
Podejrzany musi spe?nia? kilka warunków, aby móc zeznawa? w charakterze ?wiadka koronnego. Po pierwsze, do momentu wniesienia aktu oskar?enia, musi przekaza? w swoich wyja?nieniach, organowi prowadz?cemu post?powanie, informacje, które mog? przyczyni? si? do ujawnienia pozosta?ych sprawców przest?pstwa, jego okoliczno?ci, jak równie? zapobie?enia pope?nieniu dalszych czynów zabronionych. Po drugie, musi zobowi?za? si? do z?o?enia przed s?dem wyczerpuj?cych zezna? dotycz?cych osób i okoliczno?ci dotycz?cych pope?nionego przest?pstwa. Natomiast ostatni warunek, w przeciwie?stwie do dwóch pierwszych, jest jedynie warunkiem fakultatywnym. Dotyczy mo?liwo?ci uzale?nienia dopuszczenia dowodu z zezna? ?wiadka koronnego od zobowi?zania si? oskar?onego do zwrotu korzy?ci maj?tkowych pochodz?cych bezpo?rednio z przest?pstwa oraz naprawienia szkody. ?wiadek koronny ma obowi?zek ujawni? swój maj?tek oraz przekaza? organowi informacje, które posiada na temat maj?tku pozosta?ych cz?onków grupy przest?pczej. Ujawnienie maj?tku musi nast?pi? w momencie, gdy kandydat na ?wiadka koronnego posiada jeszcze status podejrzanego.
Dla ?wiadka koronnego zosta? przewidziany specjalny system ochrony. ?wiadek koronny, a tak?e osoba dla niego najbli?sza, w sytuacji zagro?enia ?ycia lub zdrowia mog? zosta? obj?ci ochron? osobist?, uzyska? pomoc w zakresie zmiany miejsca zamieszkania, zatrudnienia, a nawet otrzyma? dokumenty z nowymi danymi osobowymi czy zabieg chirurgiczny, operacj? plastyczn? pozwalaj?c? na zmian? wygl?du. Ponadto w razie niemo?no?ci zatrudnienia mo?e dosta? pomoc finansow? na pokrycie kosztów utrzymania.
W prawie karnym wyró?nia si? dwie formy ?wiadka koronnego: wyst?puj?cego we w?asnej sprawie (in sua causa) oraz w sprawie cudzej (in altera causa). W pierwszym przypadku s?d obligatoryjnie stosuje nadzwyczajne z?agodzenie kary, jak równie? mo?e warunkowo zawiesi? wykonanie kary co do sprawcy wspó?dzia?aj?cego z innymi osobami w pope?nieniu przest?pstwa, je?li ujawni przed prokuratorem lub policjantem wiedz? posiadan? na temat pozosta?ych osób uczestnicz?cych w pope?nieniu przest?pstwa i jego okoliczno?ci. Natomiast do ?wiadka koronnego wyst?puj?cego w cudzej sprawie s?d, na wniosek prokuratora, mo?e zastosowa? nadzwyczajne z?agodzenie kary, a nawet zawiesi? warunkowo jej wykonanie, je?eli niezale?nie od wyja?nie? z?o?onych we w?asnej sprawie, ujawni? przed organem ?cigania istotne okoliczno?ci co do przest?pstwa zagro?onego kar? powy?ej 5 lat pozbawienia wolno?ci.
?wiadkiem koronnym nie mo?e by? osoba, która usi?owa?a, wspó?dzia?a?a w pope?nieniu lub pope?ni?a przest?pstwo zabójstwa, zak?ada?a lub kierowa?a zorganizowan? grup? przest?pcz? albo nak?ania?a inn? osob? do pope?nienia czynu zabronionego z katalogu wymienionego w ustawie o ?wiadku koronnym (np. zamach na ?ycie Prezydenta).