Zak?ad Ubezpiecze? Spo?ecznych (ZUS)


Zak?ad Ubezpiecze? Spo?ecznych (ZUS) jest pa?stwow? jednostk? organizacyjn? posiadaj?c? osobowo?? prawn?. Jego siedzib? jest miasto sto?eczne Warszawa, a nadzór nad nim sprawuje minister w?a?ciwy do spraw zabezpieczenia spo?ecznego, z tym?e nadzór ten nie mo?e dotyczy? spraw indywidualnych, rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej. W sk?ad ZUS wchodzi centrala oraz terenowe jednostki organizacyjne. Jego g?ównym zadaniem jest realizacja przepisów o ubezpieczeniach spo?ecznych, w szczególno?ci stwierdzanie i ustalanie obowi?zku ubezpiecze? spo?ecznych, wymierzanie i pobieranie sk?adek na ubezpieczenia (spo?eczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych ?wiadcze? Pracowniczych). Ponadto, do zada? ZUS nalezy równie? ustalanie uprawnie? do ?wiadcze? z ubezpiecze? spo?ecznych (renty, emerytury) oraz wyp?acanie tych ?wiadcze?, prowadzenie rozlicze? z p?atnikami sk?adek z tytu?u nale?nych sk?adek i wyp?acanych przez nich ?wiadcze? i inne.

Do dodatkowych zada? ZUS nale?y opiniowanie projektów aktów prawnych z zakresu zabezpieczenia spo?ecznego, wystawianie osobom uprawnionym do emerytur i rent z ubezpiecze? spo?ecznych imiennych legitymacji emeryta - rencisty potwierdzaj?cych status emeryta - rencisty, kontrola wykonywania przez p?atników sk?adek i przez ubezpieczonych obowi?zków w zakresie ubezpiecze? spo?ecznych. Szczególnym zadaniem ZUS jest prowadzenie prewencji rentowej, obejmuj?ce rehabilitacj? lecznicz? ubezpieczonych zagro?onych ca?kowit? lub cz??ciow? niezdolno?ci? do pracy, osób uprawnionych do zasi?ku chorobowego lub ?wiadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytu?u do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, a tak?e osób pobieraj?cych rent? okresow? z tytu?u niezdolno?ci do pracy oraz badania i analizy przyczyn niezdolno?ci do pracy.

ZUS posiada trzy organy, za pomoc? których wykonuje swoje zadania. S? nimi: Prezes Zak?adu, Zarz?d, którego przewodnicz?cym jest z urz?du Prezes Zak?adu oraz Rada Nadzorcza Zak?adu. Pierwszy z tych organów reprezentuje ZUS na zewn?trz oraz kieruje jego dzia?alno?ci?. Osob? na to stanowisko powo?uje Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra w?a?ciwego do spraw zabezpieczenia spo?ecznego, spo?ród osób wy?onionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru. W tym samym trybie nast?puje równie? odwo?anie Prezesa ZUS. Do jego g?ównych zada? nale?y kierowanie pracami Zarz?du, powo?ywanie i odwo?ywanie kierowników jednostek organizacyjnych Zak?adu, ich zast?pców oraz g?ównych ksi?gowych, a tak?e koordynowanie wspó?pracy Zak?adu z urz?dami administracji rz?dowej (w tym, w szczególno?ci z Komisj? Nadzoru Finansowego, a tak?e z innymi organami rentowymi).

Prezes ZUS tworzy, przekszta?ca i znosi terenowe jednostki organizacyjne oraz okre?la ich siedziby, w?a?ciwo?? terytorialn? i rzeczow?. Do jego kompetencji nale?y równie? wnioskowanie do Rady Nadzorczej o powo?anie cz?onków Zarz?du, sk?adaj?cego si? z 2 - 4 osób. Dzia?ania ZUS nienale??ce do kompetencji Prezesa wykonuje Zarz?d. Nale?y do nich m. in. zarz?dzanie funduszami, których dysponentem jest ZUS, prowadzenie jego gospodarki finansowej, opracowywanie ró?nych projektów (np. rocznego planu finansowego Funduszu Ubezpiecze? Spo?ecznych), planów finansowych i sprawozda? (np. coroczne sprawozdanie finansowe funduszu rezerwy demograficznej). Natomiast, Rada Nadzorcza ZUS powo?ywana jest na 5 -letni? kadencj? przez Prezesa Rady Ministrów.

Do jej g?ównych zada? nale?y okresowa ocena pracy Zarz?du, ustalanie wynagrodzenia jego cz?onków, zatwierdzanie projektu rocznego planu finansowego ZUS i sprawozdania z jego wykonania oraz opiniowanie planów finansowych i projektów aktów prawnych. W post?powaniu administracyjnym (np. przy wydawaniu decyzji o przyznaniu renty lub emerytury) organem wy?szego stopnia w stosunku do terenowych jednostek organizacyjnych Zak?adu jest Prezes Zak?adu i to do niego nale?y kierowa? wszelkie odwo?ania i za?alenia. W tym trybie wydawane s? m. in. decyzje w sprawach indywidualnych dotycz?ce przebiegu ubezpiecze?, ustalania uprawnie? do ?wiadcze? z ubezpiecze? spo?ecznych, czy wymiaru sk?adek i ich poboru, a tak?e umarzania nale?no?ci z tytu?u sk?adek.



Przeglądaj artykuły prawnicze