Samorz?dowe zak?ady bud?etowe s? jednym z podmiotów tworz?cych sektor finansów publicznych w Polsce. Stosuj? one zasady gospodarki finansowej okre?lone w przepisach o finansach publicznych. Przy ich pomocy mo?e by? wykonywany szereg zada? z zakresu zada? w?asnych jednostki samorz?du terytorialnego. Katalog tych zada? obejmuje swoim zakresem zadania z zakresu gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami u?ytkowymi. Ponadto, dotyczy? mog? równie? organizacji ruchu drogowego, targowisk i hal targowych, lokalnego transportu zbiorowego, zieleni gminnej i zadrzewie?, cmentarzy, kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i urz?dze? sportowych, wodoci?gów i zaopatrzenia w wod?, kanalizacji, usuwania oraz oczyszczania ?cieków komunalnych, utrzymania czysto?ci i porz?dku, urz?dze? sanitarnych, wysypisk oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energi? elektryczn? oraz ciepln?, a tak?e gaz.
Samorz?dowe zak?ady bud?etowe mog? wykonywa? jedynie zadania o charakterze u?yteczno?ci publicznej. Do ich pracowników stosuje si? przepisy o pracownikach samorz?dowych. Istot? dzia?alno?ci samorz?dowego zak?adu bud?etowego jest odp?atne wykonywanie zada?, pokrywaj?c koszty swojej dzia?alno?ci z przychodów w?asnych. Wyj?tkowo, zak?ad taki mo?e otrzymywa? z bud?etu jednostki samorz?du terytorialnego dotacje przedmiotowe, dotacje celowe na zadania bie??ce oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji. Zak?ad bud?etowy ma równie? mo?liwo?? otrzymania dotacji podmiotowej. Dla nowo utworzonego samorz?dowego zak?adu bud?etowego mo?e by? przyznana jednorazowa dotacja z bud?etu jednostki samorz?du terytorialnego maj?ca na celu pierwsze wyposa?enie w ?rodki obrotowe. Dotacje nie mog? przekroczy? 50 % kosztów dzia?alno?ci zak?adu bud?etowego.
Podstaw? gospodarki finansowej ka?dego samorz?dowego zak?adu bud?etowego jest roczny plan finansowy, który obejmuje przychody, w tym tak?e dotacje z bud?etu jednostki samorz?du terytorialnego, koszty oraz inne obci??enia. Ponadto, równie? mo?e obejmowa? stan ?rodków obrotowych, nale?no?ci i zobowi?zania na pocz?tek i koniec okresu, jak równie? rozliczenia z bud?etem jednostki samorz?du terytorialnego. Nadwy?k? ?rodków obrotowych, jaka zostanie ustalona na koniec okresu sprawozdawczego, samorz?dowy zak?ad bud?etowy wp?aca do bud?etu jednostki samorz?du terytorialnego, chyba ?e jej organ stanowi?cy postanowi inaczej. Tworzenie, ??czenie, przekszta?canie w inn? form? organizacyjno - prawn? oraz likwidowanie samorz?dowego zak?adu bud?etowego nast?puje przez organ stanowi?cy jednostki samorz?du terytorialnego (rad? gminy, rad? powiatu lub sejmik województwa).
Tworz?c taki zak?ad, organ okre?la jego nazw? i siedzib?, przedmiot jego dzia?alno?ci, ?ród?a przychodów w?asnych zak?adu, stan wyposa?enia zak?adu w ?rodki obrotowe, a tak?e sk?adniki maj?tkowe przekazane zak?adowi w u?ytkowanie, terminy i sposób ustalania zaliczkowych wp?at nadwy?ki ?rodków obrotowych, jakich musi dokonywa? zak?ad do bud?etu jednostki samorz?du terytorialnego oraz sposób i terminy rocznych rozlicze? i dokonywania wp?at do bud?etu. W przypadku likwidacji albo ??czenia zak?adów bud?etowych organ stanowi?cy jednostki samorz?du terytorialnego, który go utworzy? okre?la przeznaczenie mienia znajduj?cego si? w u?ytkowaniu tego zak?adu. Natomiast przekszta?cenie samorz?dowego zak?adu bud?etowego w inn? form? organizacyjno - prawn? musi by? poprzedzone jego likwidacj?. Ewentualne nale?no?ci oraz zobowi?zania likwidowanego samorz?dowego zak?adu bud?etowego przejmuje organ, który podj?? decyzj? o likwidacji lub nowo utworzona jednostka.