Czym jest opieka w rozumieniu prawa rodzinnego i opieku?czego?


Poj?cie opieki nale?y rozpatrywa? dwojako. Po pierwsze, opiek? mo?na sprawowa? nad ma?oletnim, gdy zachodz? ku temu ustawowe przes?anki. Po drugie, opiek? obj?ta jest osoba ubezw?asnowolniona ca?kowicie. Celem ustanowienia opieki jest zapewnienie podopiecznemu pieczy i reprezentacji, z uwagi na to, ?e sam nie jest w stanie prowadzi? swoich spraw. W przypadku ma?oletniego opieka sprawowana jest w celach wychowawczych i zast?puje w?adz? rodzicielsk?. Natomiast rol? opiekuna, w przypadku osoby ubezw?asnowolnionej ca?kowicie, jest pomoc i ochrona przy dokonywaniu czynno?ci prawnych. Opiek? zarówno nad ma?oletnim, jak i nad ubezw?asnowolnionym ca?kowicie, sprawuje opiekun. Opiek? mo?e sprawowa? jedna lub wi?cej osób (np. ma??e?stwo). Opiekunem mo?e by? jedynie osoba pe?noletnia, maj?ca pe?n? zdolno?? do czynno?ci prawnych, pe?ni? praw publicznych i rodzicielskich. Nadto, opieka nie zostanie powierzona osobie, wobec której zachodz? uzasadnione w?tpliwo?ci, ?e nie wywi??e si? ona z na?o?onych obowi?zków. Obowi?zkiem opiekuna jest sprawowanie pieczy z nale?yt? staranno?ci?, bior?c pod uwag? dobro podopiecznego i interes spo?eczny.

Opiekun sprawuje piecz? zarówno nad osob? mu powierzon? jak i nad jej maj?tkiem. Opieka polega na zapewnieniu podopiecznemu nale?ytej egzystencji oraz na trosce o jego wychowanie (w przypadku ma?oletniego). Opiekun przede wszystkim musi podj?? starania o zapewnienie ?rodków utrzymania i wychowania osobie pozostaj?cej pod jego opiek?. Na opiekunie spoczywa równie? obowi?zek przyj?cia podopiecznego do swojego mieszkania, co wynika z faktu, ?e opieka ma ma?oletniemu zast?pi? w?adz? rodzicielsk?. W tym stanie rzeczy bowiem, opiekun sprawuje zarz?d nad maj?tkiem podopiecznego. Oznacza to, ?e jest on obowi?zany do dba?o?ci o maj?tek osoby pozostaj?cej pod opiek? oraz do zarz?dzania zarówno ca?ym maj?tkiem, jak i poszczególnymi jego sk?adnikami. Zarz?d ten nie obejmuje zarobków podopiecznego ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego u?ytku. W poj?ciu zarz?du maj?tkiem mieszcz? si? zarówno czynno?ci zwyk?ego zarz?du, jak i przekraczaj?ce zakres zwyk?ego zarz?du. Jednak?e, opiekun powinien uzyskiwa? zgod? s?du w wa?niejszych sprawach dotycz?cych zarz?du maj?tkiem podopiecznego. Zezwolenia takiego udziela s?d opieku?czy na wniosek opiekuna.

Niezw?ocznie po obj?ciu opieki opiekun obowi?zany jest sporz?dzi? inwentarz maj?tku osoby pozostaj?cej pod opiek? i przedstawi? go s?dowi opieku?czemu. Dotyczy to równie? sytuacji pó?niejszego nabycia maj?tku przez osob? pozostaj?c? pod opiek?. W przypadku, gdy maj?tek jest nieznaczny, s?d opieku?czy mo?e zwolni? opiekuna od obowi?zku sporz?dzenia inwentarza. Nadto, s?d mo?e zobowi?za? opiekuna do z?o?enia do depozytu s?dowego kosztowno?ci, papierów warto?ciowych i innych dokumentów nale??cych do osoby pozostaj?cej pod opiek?. Przedmioty te nie mog? by? odebrane bez zezwolenia s?du opieku?czego. Je?eli gotówka pozostaj?cego pod opiek? nie jest potrzebna do zaspokajania jego uzasadnionych potrzeb, powinna by? z?o?ona przez opiekuna w instytucji bankowej. Opiekun mo?e podejmowa? ulokowan? gotówk? tylko za zezwoleniem s?du opieku?czego. Opiekun jest przedstawicielem ustawowym osoby pozostaj?cej pod jego opiek?. Je?eli opiekun nie mo?e reprezentowa? podopiecznego, reprezentuje go kurator ustanowiony przez s?d.

Prawo rodzinne przewiduje dwa przypadki, w których opiekun nie mo?e reprezentowa? podopiecznego. Pierwszy z nich dotyczy sytuacji, kiedy pod opiek? jednego opiekuna pozostaje kilka osób. W takiej sytuacji bowiem, opiekun nie mo?e reprezentowa? ?adnej z nich w stosunkach z pozosta?ymi podopiecznymi. Drugi natomiast przypadek dotyczy sytuacji przy czynno?ciach prawnych pomi?dzy jedn? z osób pozostaj?cych pod opiek? a opiekunem (a tak?e jego ma??onkiem, rodzicami opiekun, jego dzie?mi, czy rodze?stwem). Zarówno piecza nad podopiecznym jak i jego maj?tkiem podlega nadzorowi s?du. Kontrola sprawowana przez s?d powinna mie? charakter realny. Do obowi?zku s?du i jego organów pomocniczych nale?y sprawdzenie w jakich warunkach ?yje podopieczny oraz, czy opiekun w?a?ciwie wype?nia swoje obowi?zki wzgl?dem pozostaj?cego pod opiek?.



Przeglądaj artykuły prawnicze