Domniemanie chwili ?mierci w postanowieniu o uznaniu za zmar?ego


?mier? cz?owieka poci?ga za sob? ró?norakie skutki, tak?e w ?wietle prawa. Jest to zatem zdarzenie prawne, które wywo?uje skutki o charakterze cywilnoprawnym. Oczywiste jest, i? osoba zmar?a traci zdolno?? prawn? i zdolno?? do czynno?ci prawnych. ?mier? osoby fizycznej wywo?uje tak?e szereg skutków w zakresie dziedziczenia, powoduje równie? ustanie ma??e?stwa oraz umo?liwia zawarcie nowego zwi?zku ma??e?skiego. Zgon cz?owieka stwierdza si? w ksi?gach stanu cywilnego – w formie aktu zgonu. Ksi?gi stanu cywilnego prowadzone s? w urz?dach stanu cywilnego, które wchodz? w sk?ad urz?du gminy. Urz?d stanu cywilnego sporz?dza akt zgonu na podstawie karty zgonu, któr? wystawia lekarz. W pewnych wypadkach jednak podstaw? do sporz?dzenia aktu zgonu b?dzie postanowienie s?du o uznaniu za zmar?ego. Postanowienie takie jest podstaw? wpisu do ksi?g stanu cywilnego. Z tego powodu postanowienie o uznaniu za zmar?ego musi zawiera? wszystkie dane, które s? niezb?dne do rejestracji zgonu. Dlatego te? w postanowieniu o uznaniu za zmar?ego s?d oznacza chwil? ?mierci osoby, któr? uznano za zmar??.

Oznaczenie czasu domniemanej ?mierci zaginionego powinno zawiera?: rok, miesi?c, dzie? oraz godzin?. Podkre?li? przy tym nale?y, i? takie dok?adne wskazanie chwili ?mierci osoby zaginionej jest niezwykle istotne z punktu widzenia innych przepisów prawa, np. w przypadku prawa do dziedziczenia, czy stwierdzenia pochodzenia dziecka od m??a matki. W zwi?zku z faktem, i? okre?lenie dok?adnej chwili ?mierci osoby fizycznej jest niezwykle istotne, przepisy prawa cywilnego wprowadzaj? pewne domniemania. Po pierwsze zatem, zgodnie z przepisami prawa cywilnego, obowi?zuje domniemanie, i? osoba zaginiona zmar?a w chwili okre?lonej w postanowieniu o uznaniu za zmar?ego. Oznacza to, i? tylko na mocy postanowienia o uznaniu za zmar?ego mo?na powo?a? si? na domniemanie ?mierci osoby zaginionej. Brak takiego orzeczenia sprawia, ?e nie ma mo?liwo?ci powo?ania si? na takie domniemanie. Co wi?cej, jako ?e domniemanie ?mierci zaginionego jest ?ci?le powi?zane z postanowieniem o uznaniu za zmar?ego, obalenie takiego domniemania jest dopuszczalne tylko w post?powaniu s?dowym, uregulowanym przez przepisy post?powania cywilnego. Przepisy te przewiduj? bowiem szczególny tryb uchylania prawomocnych postanowie? o uznaniu za zmar?ego.

Kolejne z domniema? odnosi si? do okre?lenia chwili ?mierci osoby, która zostaje uznana za zmar??. Otó?, zgodnie z przepisami prawa cywilnego jako chwil? domniemanej ?mierci zaginionego oznacza si? chwil?, która jest najbardziej prawdopodobna (na podstawie wszystkich ustalonych okoliczno?ci). Dlatego te? na s?dzie spoczywa obowi?zek przeprowadzenia wszystkich dost?pnych dowodów, które pozwol? na precyzyjne i jak najbardziej prawdopodobne okre?lenie chwili ?mierci zaginionego. Je?eli jednak s?dowi w toku post?powania o uznanie za zmar?ego nie uda si? ustali? takiej daty, to chwil? ?mierci oznacza si? jako pierwszy dzie? terminu, z którego up?ywem uznanie za zmar?ego sta?o si? mo?liwe. Ponadto je?eli s?d w postanowieniu o uznaniu za zmar?ego nie okre?li godziny ?mierci zaginionego, to obowi?zuje domniemanie, i? za chwil? domniemanej ?mierci zaginionego uwa?a si? koniec dnia wskazanego w tym postanowieniu (tj. godzin? 24.00 okre?lonego dnia, miesi?ca i roku). Ponadto, przepisy prawa cywilnego wprowadzaj? domniemanie, ?e je?eli kilka osób straci?o ?ycie podczas gro??cego im wspólnie niebezpiecze?stwa, to zmar?y one jednocze?nie. Domniemanie to ma charakter wzruszalny, co oznacza, ?e osoby zainteresowane mog? domniemanie takie obali?.



Przeglądaj artykuły prawnicze