Odpowiedzialno?? za wypadki morskie


Do kategorii wypadków morskich zalicza si? awari? wspóln?, zderzenie statków, zanieczyszczenia pochodz?ce ze statków, zanieczyszczenia olejami bunkrowymi oraz zanieczyszczenia ze statków przewo??cych oleje. Awari? wspóln? nazywa si? wydatki lub inne straty poniesione w trybie nadzwyczajnym, ale z rozmys?em i rozs?dkiem, dla ratowania statku, ?adunku czy frachtu, je?li grozi im wspólne niebezpiecze?stwo. Przy obliczaniu strat wynikaj?cych z awarii wspólnej dokonuje si? rozdzia?u ich mi?dzy statek, ?adunek i fracht. Przyjmuje si? wówczas ich warto?? faktyczn?. Ustalenia, czy awaria wspólna zachodzi, obliczenia wysoko?ci strat i ich rozdzielenia dokonuje dyspaszer. Sam akt rozdzia?u strat nosi natomiast miano dyspaszy i mo?e by? ona ?wiadczona tylko przez dyspaszera wpisanego na list? prowadzon? przez Prezesa Krajowej Izby Gospodarczej. Zlecenia udziela si? natychmiast po zako?czeniu podró?y. Okres od jej zako?czenia nie mo?e przekroczy? jednego miesi?ca. Je?li dojdzie do opó?nienia zamiast armatora zg?oszenia mo?e dokona? ka?dy inny uczestnik awarii wspólnej.

W zderzeniu statków mo?e doj?? do spowodowania szkody statkowi albo znajduj?cym si? na nim osobom lub rzeczom. Je?li szkoda ta zosta?a wyrz?dzona wskutek zderzenia z winy jednego ze statków, ponosi on odpowiedzialno?? za jej pokrycie. Tzw. wina statku zaistnieje przede wszystkim, je?li zaniedbane zosta?y obowi?zki co do wyposa?enia statku, kierowania nim, przestrzegania przepisów i stosowania innych ?rodków bezpiecze?stwa. ?rodki takie mog? wynika? z nakazów obowi?zuj?cych przepisów, praktyki morskiej, a tak?e z konkretnych okoliczno?ci. Je?li do zderzenia dosz?o z winy co najmniej dwóch statków, wówczas ka?dy z nich b?dzie odpowiada? w stopniu stosunkowym do swojej winy. Po zaj?ciu zderzenia na kapitanie ka?dego ze statków ci??y obowi?zek niesienia pomocy innym statkom i znajduj?cym si? na nich ludziom. Warunkiem koniecznym jest oczywi?cie zapewnienie bezpiecze?stwa swojemu statku, pasa?erom i za?odze. Bezzw?ocznie kapitan podaje pozosta?ym statkom swoj? nazw?, sygna? rozpoznawczy oraz port macierzysty, a tak?e port docelowy i port rozpocz?cia podró?y.

Armator statku ponosi odpowiedzialno?? za szkody, które wynikaj? z zanieczyszcze? pochodz?cych z jego statku. Zanieczyszczenie takie mo?e by? spowodowane przewozem ?adunku, zwyk?? eksploatacj? statku, a tak?e porzuceniem w morzu jakichkolwiek odpadów. Wyj?tkowo mo?e on zwolni? si? z odpowiedzialno?ci, je?li szkoda powstanie na skutek si?y wy?szej, a tak?e z wy??cznej umy?lnej winy osoby trzeciej. Tak samo b?dzie w przypadku wadliwego dzia?ania czy zaniechania organów, które normalnie s? odpowiedzialne za utrzymanie urz?dze? nawigacyjnych, np. ?wiate?. Ponadto, je?li szkoda spowodowana b?dzie win? umy?ln? samego poszkodowanego, armator nie b?dzie odpowiada? za jej szkody, a w razie jego ra??cego niedbalstwa – b?dzie wy??czona w ca?o?ci lub odpowiedniej cz??ci. Je?li zanieczyszczenie powoduj?ce szkod? b?dzie pochodzi?o z wi?cej ni? jednego statku, odpowiedzialno?? ich armatorów jest solidarna. Ponadto, zwrotów poniesionych wydatków mo?e ??da? ka?dy, kto poniós? je dla niepowstania szkody w ?rodowisku naturalnym, któr? spowodowa?oby zanieczyszczenie pochodz?ce ze statku.

Kwestie odpowiedzialno?ci za zanieczyszczenia ze statków przewo??cych oleje oraz spowodowane olejami bunkrowymi reguluj? odpowiednie konwencje mi?dzynarodowe. Przewo?enie takich olejów wymaga przede wszystkim uzyskania odpowiedniego certyfikatu od dyrektora urz?du morskiego. Jego uzyskanie wi??e si? z ustanowieniem odpowiedniego zabezpieczenia finansowego, na wypadek zaistnienia szkody z tym zwi?zanej. Certyfikat w j?zyku polskim i angielskim powinien by? przechowywany na pok?adzie statku wraz z pozosta?? dokumentacj?.



Przeglądaj artykuły prawnicze