Oskar?yciel posi?kowy w procesie karnym


Oskar?ycielem posi?kowym jest pokrzywdzony, który wyst?puje z oskar?eniem, w sprawie dotycz?cej przest?pstwa ?ciganego z urz?du, obok prokuratora albo zamiast tego organu. Pokrzywdzony staje si? oskar?ycielem posi?kowym po wniesieniu aktu oskar?enia przez oskar?yciela publicznego, je?eli do momentu rozpocz?cia przewodu s?dowego na rozprawie g?ównej z?o?y o?wiadczenie, ?e chce wyst?powa? w procesie w takim charakterze. Mo?e si? tak sta? równie? z mocy samego prawa (ex lege). Pokrzywdzony, jako oskar?yciel posi?kowy, jest równie? uprawniony do wyst?pienia z aktem oskar?enia w sprawie ?ciganej z urz?du, je?eli prokurator ponownie odmówi? wszcz?cia post?powania przygotowawczego b?d? powtórnie umorzy? owo post?powanie. Na dokonanie tej czynno?ci pokrzywdzony ma termin jednego miesi?ca od dor?czenia postanowienia prokuratora. Termin ten nie podlega przywróceniu. W post?powaniach w sprawach nieletnich, oskar?yciel posi?kowy nie mo?e wyst?powa?.

Instytucj? oskar?yciela posi?kowego dzielimy na subsydiarnych i ubocznych. Oskar?yciel posi?kowy subsydiarny wnosi akt oskar?enia, je?eli oskar?yciel publiczny (prokurator) nie realizuje funkcji ?cigania przest?pstwa z urz?du. Z kolei oskar?yciel posi?kowy uboczny w??cza si? do post?powania obok oskar?yciela publicznego sk?adaj?c o?wiadczenie do s?du. S?d mo?e ograniczy? liczb? oskar?ycieli posi?kowych wyst?puj?cych w sprawie, orzeka wtedy niemo?no?? brania udzia?u w post?powaniu przez dan? osob?. W razie ?mierci oskar?yciela posi?kowego, osoby najbli?sze mog? wst?pi? w jego prawa.

Nale?y zauwa?y?, ?e oskar?yciel posi?kowy jest pe?noprawn? stron? procesow?, która mo?e podejmowa? decyzje niezale?nie od decyzji oskar?yciela publicznego, nawet je?li wyst?puje u jego boku. Nie mo?e natomiast podejmowa? czynno?ci na korzy?? oskar?onego, mo?e jedynie popiera? oskar?enie i tym samym dzia?a? we w?asnym interesie. Zgodnie z regu?ami procesu karnego oskar?yciel posi?kowy mo?e zaskar?y? ka?de rozstrzygni?cie, które narusza jego prawa lub szkodzi jego interesom, mo?e tak?e zaskar?y? wyrok wy??cznie co do kary. Mo?e sk?ada? wnioski, o?wiadczenia, ?rodki odwo?awcze, zadawa? pytania, jak równie? mo?e mie? pe?nomocnika. Oskar?yciel posi?kowy mo?e wnie?? o ustanowienie pe?nomocnika z urz?du, je?eli wyka?e, ?e nie jest w stanie ponie?? kosztów pe?nomocnictwa bez uszczerbku w utrzymaniu siebie i rodziny. Do uprawnie? oskar?yciela posi?kowego nale?y ponadto z?o?enie wniosku o podj?cie post?powania, które zosta?o warunkowo umorzone, wznowienie post?powania zako?czonego prawomocnym orzeczeniem, jak i prawo do wniesienia kasacji.

Udzia? oskar?yciela posi?kowego w rozprawie nie jest obowi?zkowy, dlatego post?powanie mo?e si? toczy? pomimo jego nieobecno?ci. Jednak?e oskar?yciel ten mo?e usprawiedliwi? swoj? nieobecno?? i wnie?? wniosek o nieprzeprowadzanie rozprawy podczas jego absencji. W tym wypadku, jak równie? na skutek nieobecno?ci oskar?yciela posi?kowego na rozprawie wywo?anej niezawiadomieniem o terminie rozprawy czy z powodu innej wa?nej przyczyny losowej, s?d powinien odroczy? post?powanie s?dowe. S?d mo?e tak?e stwierdzi?, ?e oskar?yciel posi?kowy nie mo?e bra? udzia?u w post?powaniu, gdy? jest osob? nieuprawnion? b?d? z powodu wniesienia pisma procesowego po terminie.

Oskar?yciel posi?kowy mo?e w ka?dej chwili odst?pi? od oskar?enia. Je?eli po odst?pieniu tego oskar?yciela od sprawy brak jest tak?e oskar?yciela publicznego, wówczas s?d zawiadamia o odst?pieniu prokuratora. Nie powoduje natomiast ?adnych skutków odst?pienie oskar?yciela posi?kowego, je?eli na rozprawie wyst?puje oskar?yciel publiczny. Oskar?yciel, który raz odst?pi? od oskar?enia nie mo?e ponownie przyst?pi? do post?powania. Odst?pienie oskar?yciela publicznego od oskar?enia nie powoduje pozbawienia uprawnie? oskar?yciela posi?kowego.



Przeglądaj artykuły prawnicze