Podmioty uprawnione do ochrony tajemnicy przedsi?biorstwa


Instytucja tajemnicy przedsi?biorstwa daje szerokie pole mo?liwo?ci ochrony informacji kluczowych dla prowadzonej dzia?alno?ci. Kto zatem mo?e korzysta? z jej dobrodziejstwa? Odpowied? z pozoru jest prosta – przedsi?biorca. Ustawa definiuj?ca tajemnic? przedsi?biorstwa prezentuje jednak, wraz za prawem europejskim, szerok? definicj? przedsi?biorcy. Uznaje si? za nich takie osoby fizyczne lub prawne, a tak?e jednostki organizacyjne, które nie maj? osobowo?ci prawnej, prowadz?ce, chocia?by ubocznie, dzia?alno?? o charakterze zarobkowym lub zawodowym, poprzez co uczestnicz? w dzia?alno?ci gospodarczej. Tak?e praktyka pokazuje, ?e definicj? t? nale?y traktowa? bardzo szeroko, tak jak w swojej dzia?alno?ci czyni to Prezes Urz?du Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jest to o tyle zrozumia?e, ?e ochrona konkurencji, jako cel nadrz?dny, nie powinna by? ograniczana formalno?ciami zwi?zanymi z definiowaniem przedsi?biorców, w szczególno?ci nie z ich rejestrowaniem i ewidencjonowaniem. Tym samym, mo?liwe jest skorzystanie z instytucji tajemnicy przedsi?biorstwa niezale?nie od jej rejestracji czy uzyskania wpisu. Przemawia za tym tak?e ogólna definicja przedsi?biorstwa, która okre?la je jako zespó? czynników s?u??cych prowadzeniu dzia?alno?ci gospodarczej. Zespó? takich czynników istnieje przecie? niezale?nie od faktu ich wykazania w odpowiednich rejestrach.

Dzia?alno?ci? gospodarcz? jest dzia?alno?? o charakterze zarobkowym (us?ugowa, wytwórcza, budowlana, handlowa), a tak?e poszukiwanie i wydobywanie kopalin ze z?ó?, jak równie? dzia?alno?? zawodowa. Oprócz charakteru zarobkowego, dzia?alno?? gospodarcz? wyró?nia jej wykonywanie w sposób ci?g?y i zorganizowany. Charakteru zarobkowego nie niweczy fakt ponoszenia strat z tytu?u wykonywanej dzia?alno?ci, jak równie? uzyskiwanie zarobku w sposób uboczny, drugorz?dny. Tak samo ci?g?o?ci dzia?alno?ci gospodarczej nie przeszkadza fakty wykonywania jej jedynie w sposób sezonowy, czy w okre?lonych odst?pach czasu. Zorganizowanie dzia?alno?ci gospodarczej dotyczy w w??szym znaczeniu organizacji w wybranej formie prawnej (dzia?alno?? jednoosobowa, spó?ka cywilna, osobowa, kapita?owa), a w szerszym znaczeniu – jakiekolwiek zorganizowanie procesów zachodz?cych w zwi?zku z prowadzeniem dzia?alno?ci gospodarczej, a nie podejmowanie dzia?a? w sposób losowy, przypadkowy.

Przedsi?biorstwem nazywany jest zorganizowany zespó? sk?adników niematerialnych oraz materialnych, których przeznaczeniem jest prowadzenie dzia?alno?ci gospodarczej. W szczególno?ci obejmuje ono takie sk?adowe, jak oznaczenie przedsi?biorstwa lub jego cz??ci, czyli jego nazw?, prawa w?asno?ci oraz inne prawa rzeczowe, prawa wynikaj?ce z zawartych umów, przede wszystkim najmu oraz dzier?awy, wierzytelno?ci, koncesje, zezwolenia, patenty, prawa autorskie oraz dokumenty zwi?zane z prowadzeniem dzia?alno?ci. Jako wyodr?bnion? cz??? przedsi?biorstwa wskazuje si? w polskim prawie cywilnym jego tajemnice, które nale?? do grupy owych „niematerialnych sk?adników s?u??cych prowadzeniu dzia?alno?ci gospodarczej”.

Oba poj?cia s? ze sob? funkcjonalnie powi?zane, co staje si? oczywiste, je?li przypomnimy sobie, ?e tajemnic? przedsi?biorstwa s? nieujawnione szerszej publiczno?ci informacje techniczne, technologiczne oraz organizacyjne samego przedsi?biorstwa, jak i inne informacje, które posiadaj? warto?? gospodarcz?, a co do których podj?te zosta?y przez przedsi?biorc? dzia?ania niezb?dne dla zachowania ich poufno?ci. B?d? to zatem wszelkie recepty na sukces (know-how) oraz inne informacje dotycz?ce przedsi?biorstwa przy spe?nieniu powy?szych przes?anek.

Podmiotem uprawnionym do ochrony tajemnicy przedsi?biorstwa z perspektywy prawa pracy jest natomiast pracodawca. Pracownicy w toku wykonywania swoich czynno?ci nabywaj? wiedz?, która stanowi nierzadko tajemnic? przedsi?biorstwa i jest szczególnie cenna na konkurencyjnym rynku. Dlatego te? pracodawca mo?e zobowi?za? pracownika do zawarcia w umowie o prac? klauzuli o zakazie konkurencji, poprzez któr? pracownik zobowi??e si? do niepodejmowania takiej dzia?alno?ci, która by?aby konkurencyjn? w stosunku do swojego obecnego pracodawcy. Umowa taka musi zosta? zawarta w formie pisemnej, pod rygorem niewa?no?ci. Mo?e by? tak?e rozszerzona na czas po ustaniu stosunku pracy, ale wówczas ograniczenia nak?adane na by?ego pracownika mog? dotyczy? informacji szczególnie wa?nych, przede wszystkim takich, które stanowi? tajemnic? przedsi?biorstwa. Pracodawca mo?e korzysta? ze swoich uprawnie? w przypadku z?amania przez pracownika zakazu, je?li zosta? on w wystarczaj?cy sposób poinformowany o zakresie zakazu oraz rodzaju informacji, które mu podlegaj?. Mo?e to przyj?? posta? instrukcji, wystosowanych do pracowników,, mog? to by? dzia?ania faktyczne, jak na przyk?ad ograniczenie dost?pu do okre?lonych dokumentów.



Przeglądaj artykuły prawnicze