Zgodnie z przepisami dotycz?cymi cudzoziemców, cudzoziemcem jest ka?dy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego. Do cudzoziemców zalicza si? tak?e apatrydów (bezpa?stwowców), tj. osoby, które nie posiadaj? ?adnego obywatelstwa. Zgodnie z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ka?dy, kto znajduje si? pod w?adz? Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolno?ci i praw zapewnionych w Konstytucji. Wyj?tki od tej zasady, odnosz?ce si? do cudzoziemców, okre?laj? przepisy dotycz?ce cudzoziemców. Cudzoziemiec przebywaj?cy na terenie pa?stwa polskiego podlega zatem jego jurysdykcji oraz korzysta z okre?lonych praw i wolno?ci. Tylko na mocy przepisów ustawy, prawa cudzoziemców ulegaj? ograniczeniu. Przepisy dotycz?ce cudzoziemców nie maj? zastosowania wobec m.in.: szefów i cz?onków personelu misji dyplomatycznych, kierowników urz?dów konsularnych i cz?onków personelu konsularnego pa?stw obcych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów mi?dzynarodowych, pod warunkiem wzajemno?ci i posiadania przez te osoby dokumentów potwierdzaj?cych pe?nienie przez nie funkcji.
Zgodnie z przepisami Traktatu ustanawiaj?cego Wspólnot? Unii Europejskiej ustanawia si? obywatelstwo Unii Europejskiej. Obywatelem Unii jest ka?da osoba b?d?ca obywatelem pa?stwa cz?onkowskiego UE. Obywatelstwo Unii uzupe?nia obywatelstwo krajowe, nie zast?puj?c go jednak. Obywatele Unii korzystaj? z praw i podlegaj? obowi?zkom przewidzianym we wspomnianym Traktacie. Ka?dy obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania si? i przebywania na terytorium Pa?stw Cz?onkowskich, z zastrze?eniem ogranicze? i warunków ustanowionych w Traktacie i ?rodkach przyj?tych w celu jego wykonania. Warunki wykonywania prawa swobodnego poruszania si? i przebywania na obszarze pa?stw cz?onkowskich zosta?y uszczegó?owione w postanowieniach dyrektywy o zniesieniu ogranicze? w poruszaniu si? i zamieszkaniu pracowników pa?stw cz?onkowskich na terytorium Wspólnoty oraz dyrektywy w sprawie koordynacji specjalnych ?rodków dotycz?cych poruszania si? i osiedlania obcych obywateli usprawiedliwionych stosowaniem tzw. klauzul publicznych.
Korzystanie z prawa do swobodnego przemieszczania si? i przebywania na terytorium pa?stwa cz?onkowskich mo?e zosta? ograniczone na mocy tzw. klauzul porz?dku publicznego. Maj? one charakter restrykcyjny, za? ich stosowanie jest mo?liwe ze wzgl?du na zagro?enie dla porz?dku publicznego. Zapewnia si? tak?e swobod? przep?ywu pracowników wewn?trz Wspólnoty. Swoboda ta obejmuje zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze wzgl?du na przynale?no?? pa?stwow? mi?dzy pracownikami pa?stw cz?onkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy. Z zastrze?eniem ogranicze? uzasadnionych wzgl?dami porz?dku publicznego, bezpiecze?stwa publicznego i zdrowia publicznego, swoboda ta obejmuje prawo: ubiegania si? o rzeczywi?cie oferowane miejsca pracy, swobodnego przemieszczania si? w tym celu po terytorium pa?stw cz?onkowskich, a tak?e pozostawania na terytorium pa?stwa cz?onkowskiego po ustaniu zatrudnienia.