Mimo, i? w post?powaniu o przest?pstwa lub wykroczenia skarbowe stosuje si? odpowiednio przepisy powszechnej ustawy karnej, przest?pstwa i wykroczenia karne nie s? to?same z powszechnymi przest?pstwami i wykroczeniami. Przest?pstwo skarbowe jest to czyn zabroniony przez przepisy prawa karnego skarbowego pod gro?b? kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolno?ci lub kary pozbawienia wolno?ci. Natomiast wykroczeniem skarbowym jest czyn zabroniony przez ustaw? pod gro?b? kary grzywny okre?lonej kwotowo.
Podstawowym celem post?powania karnego skarbowego jest wykrycie i poci?gni?cie do odpowiedzialno?ci sprawcy czynu zabronionego, a tak?e wyrównanie uszczerbku finansowego Skarbu Pa?stwa, jednostki samorz?du terytorialnego lub innego uprawnionego podmiotu, spowodowanego takim czynem zabronionym. Organem w?a?ciwym w sprawach o przest?pstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe s? s?dy powszechne albo s?dy wojskowe. Jednak?e s?dy wojskowe orzekaj? jedynie w sprawach osób podlegaj?cych ich orzecznictwu tj. ?o?nierzom w czynnej s?u?bie wojskowej oraz innym osobom okre?lonym w ustawie. Natomiast je?li chodzi o s?dy powszechne, to w I instancji w?a?ciwe s? s?dy rejonowe, chyba ?e ustawa przekazuje sprawy do w?a?ciwo?ci innego s?du.
Pierwszym etapem post?powania w sprawach o przest?pstwa skarbowe i wykroczenia jest post?powanie przygotowawcze prowadzone przez uprawnione organy. Post?powanie przygotowawcze ma posta? dochodzenia (co do zasady) lub ?ledztwa. Kolejnym etapem jest post?powanie s?dowe, które mo?e przybra? posta? jednego z nast?puj?cych post?powa?:
1) post?powania w przedmiocie udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie si? odpowiedzialno?ci,
2) post?powania nakazowego,
3) post?powania uproszczonego
4) post?powania w stosunku do nieobecnych.
Stronami post?powania o przest?pstwa skarbowe s?: oskar?yciel publiczny, oskar?ony, ewentualnie podmiot poci?gni?ty do odpowiedzialno?ci posi?kowej i interwenient. Podczas gdy w post?powaniu o wykroczenia skarbowe wyst?puj? jedynie oskar?yciel publiczny, oskar?ony oraz interwenient. Oskar?ycielem publicznym, obok prokuratora, jest organ, który wnosi i popiera akt oskar?enia. Obro?c? w sprawie o wykroczenie skarbowe mo?e by? tak?e radca prawny. Natomiast interwenient jest to podmiot, nieb?d?cy oskar?ony, który ro?ci sobie prawo do przedmiotów podlegaj?cych przepadkowi.
Post?powanie przygotowawcze ko?czy si? wniesieniem aktu oskar?enia do s?du w ci?gu 14 dni od daty zamkni?cia dochodzenia lub wydaniem postanowienia o umorzeniu, o zawieszeniu post?powania przygotowawczego albo o uzupe?nieniu dochodzenia. O skierowaniu aktu oskar?enia do s?du, organ zawiadamia niezw?ocznie prokuratora. Inn? jeszcze opcj? jest wniosek o skazanie bez rozprawy. Otó? prokurator, a tak?e finansowy organ post?powania przygotowawczego mo?e umie?ci? w akcie oskar?enia wniosek o wydanie wyroku skazuj?cego i orzeczenie uzgodnionych z oskar?onym kary lub ?rodka karnego za zarzucane mu przest?pstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Jednak?e wniosek taki jest dopuszczalny jedynie gdy okoliczno?ci pope?nienia czynu zabronionego nie budz? w?tpliwo?ci, a postawa oskar?onego wskazuje, ?e cele post?powania zostan? osi?gni?te.
S?d rozstrzyga spraw? wyrokiem, którego podstaw? mo?e stanowi? tylko ca?okszta?t okoliczno?ci ujawnionych w toku rozprawy g?ównej. Ka?dy wyrok powinien procesu karnoskarbowego musi zawiera?: oznaczenie s?du, który go wyda?, oraz s?dziów, ?awników, oskar?ycieli i protokolanta, dat? oraz miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku, imi?, nazwisko oraz inne dane okre?laj?ce to?samo?? oskar?onego, przytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu, którego pope?nienie oskar?yciel zarzuci? oskar?onemu, rozstrzygni?cie sprawy przez s?d oraz wskazanie zastosowanych przepisów ustawy karnej.