Powstanie oraz czas ochrony maj?tkowego prawa autorskiego


Prawa autorskie maj?tkowe co do zasady przys?uguj? twórcy. W razie w?tpliwo?ci za twórc? przyjmuje si? tego, kogo nazwisko zosta?o w tym charakterze uwidocznione na poszczególnych egzemplarzach utworu albo podano je do publicznej wiadomo?ci przy ich rozpowszechnianiu. Nie oznacza to wcale, ?e w przypadku, gdy twórca postanowi nieujawnia? si?, nie przys?uguj? do utworu prawa maj?tkowe. Twórca jest wówczas zast?powany w wykonywaniu swoich praw przez producenta lub wydawc?, a w razie ich braku, przez w?a?ciw? organizacj? zbiorowego zarz?dzania prawami autorskimi. Nie jest równie? konieczne do uzyskania praw autorskich maj?tkowych rozpowszechnienie utworu. Poniewa? przedmiotem prawa autorskiego jest utwór, rozumiany jako ka?dy przejaw dzia?alno?ci twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezale?nie od swojej warto?ci, przeznaczenia i sposobu wyra?enia, trzeba uzna? ?e ani rozpowszechnienie, ani nawet uko?czenie utworu nie stoi na przeszkodzie obj?cia go ochron? prawnoautorsk?.

Je?li utwór posiada kilku autorów, prawa autorskie maj?tkowe przys?uguj? im wspólnie, a w razie nieustalenia przez nich ich wk?adu uznaje si?, ?e ich udzia?y w tym zakresie s? równe. Prawo autorskie do tej cz??ci utworu, która ma samodzielne znaczenie, mo?e by? bez uszczerbku dla praw pozosta?ych wspó?twórców wykonywana przez jej twórc?. Ka?dy wspó?autor z osobna mo?e dochodzi? roszcze? z tytu?u naruszenia prawa autorskiego do ca?o?ci utworu, przy czym ewentualnie uzyskane ?wiadczenie przys?uguje wszystkim im, stosownie do wielko?ci udzia?ów. Je?li twórcy ??cz? swoje odr?bne utwory w celu wspólnego rozpowszechniania ich jako jednej ca?o?ci, ka?dy z nich mo?e ??da? od pozosta?ych udzielenia zezwolenia na rozpowszechnianie tak powsta?ego dzie?a. Przeszkod? mog? by? zapisy umowy lub inne s?uszne podstawy odmowy.

Twórca mo?e w drodze umowy przekaza? prawa autorskie maj?tkowe wydawcy, producentowi lub osobie trzeciej. Mo?liwe jest tak?e udzielenie licencji, która uprawnia do korzystania z dzie?a i pobierania z tego korzy?ci przez okre?lony w umowie czas. Podstawowym okresem ochrony maj?tkowej praw autorskich jest okres ?ycia twórcy oraz czas siedemdziesi?ciu lat liczonych od jego ?mierci. W przypadku utworów posiadaj?cych kilku autorów, okres ten liczy si? od ?mierci ostatniego ze wspó?twórców. Przy utworze audiowizualnym, w którego tworzenie zaanga?owanych jest wi?ksza ilo?? osób, od ?mierci g?ównego re?ysera, autora scenariusza, autora dialogów lub kompozytora muzyki. Je?li autor nie jest znany, pocz?tek biegu wyznacza pierwsze rozpowszechnienie utworu, chyba ?e pseudonim pod jakim zosta?o dzie?o upublicznione nie pozostawia w?tpliwo?ci co do to?samo?ci autora.

Je?eli bieg terminu wyga?ni?cia autorskich praw maj?tkowych rozpoczyna? ma si? od rozpowszechnienia utworu, a rozpowszechnienie dokonywane jest w cz??ciach, fragmentach lub wk?adkach, bieg terminu liczy si? oddzielnie od daty rozpowszechnienia ka?dej z wymienionych cz??ci. Liczenie okre?lonej liczby lat dokonuje si? w latach pe?nych, które nast?puj? po roku, w którym mia?o miejsce zdarzenie rozpoczynaj?ce bieg terminu.



Przeglądaj artykuły prawnicze