Prezydent Rzeczypospolitej jako g?owa pa?stwa


Prezydent to osoba pe?ni?ca funkcj? g?owy pa?stwa. Wed?ug Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jest najwy?szym przedstawicielem Rzeczpospolitej Polskiej i gwarantem ci?g?o?ci pa?stwowej. Ponadto, w ustawie zasadniczej okre?lono, ?e Prezydent czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na stra?y suwerenno?ci i bezpiecze?stwa pa?stwa oraz nienaruszalno?ci i niepodzielno?ci jego terytorium. Prezydent jest wybierany w czteroprzymiotnikowych wyborach: powszechnych, równych, bezpo?rednich i w g?osowaniu tajnym na 5 letni? kadencj?. Bierne prawo wyborcze, a wi?c prawo do bycia wybranym na Prezydenta posiadaj? obywatele polscy, którzy najpó?niej w dniu wyborów uko?cz? 35 lat oraz posiadaj? pe?ni? praw wyborczych do Sejmu, a tak?e uzyskali poparcie co najmniej 100 000 polskich obywateli. Prezydenta obowi?zuje zakaz reelekcji, mówi?c ?ci?lej mo?e pe?ni? swój urz?d przez maksymalnie dwie kadencje.

Na podstawie Konstytucji, Prezydent zosta? wyposa?ony w szereg kompetencji dotycz?cych reprezentowania pa?stwa w stosunkach zagranicznych, dba?o?ci o bezpiecze?stwo zewn?trzne Rzeczypospolitej Polskiej, ma swój udzia? w procesie stanowienia prawa. Dysponuje on tak?e szeregiem uprawnie? w stosunku do w?adzy ustawodawczej, wykonawczej oraz s?downiczej. Prezydent jest uprawniony do zarz?dzenia ogólnokrajowego referendum, jednak mo?e uczyni? to za zgod? Senatu wyra?on? bezwzgl?dn? wi?kszo?ci? g?osów przy obecno?ci po?owy ustawowej liczby senatorów. W stosunku do w?adzy wykonawczej w przypadkach ?ci?le okre?lonych w Konstytucji, Prezydent skraca kadencj? parlamentu. W zakresie stosunków zewn?trznych Prezydent jest zobowi?zany do wspó?dzia?ania z Prezesem Rady Ministrów oraz Ministrem Spraw Zagranicznych w realizacji polityki zagranicznej.

Ratyfikuje i wypowiada umowy mi?dzynarodowe. Na jego r?ce przyjmowane s? listy uwierzytelniaj?ce od obcych przedstawicieli dyplomatycznych. Prezydent jest zwierzchnikiem Si? Zbrojnych. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej pe?ni istotn? funkcj? w procesie ustawodawczym, Dysponuje prawem inicjatywy ustawodawczej. Jest podmiotem odpowiedzialnym za podpisanie ustawy. W polskim systemie konstytucyjnym, Prezydent mo?e zawetowa? ustaw? , musi jednak liczy? si? z tym, ?e jego weto mo?e by? odrzucone przez Sejm wi?kszo?ci? 3/5 g?osów. Nale?y jednak wskaza?, ?e Prezydent nie ma prawa zawetowania cz??ci przepisów ustawy, dopuszczalne jest zawetowanie jedynie ca?ej ustawy. Do uprawnie? Prezydenta nale?y równie? wyst?pienie z wnioskiem do Trybuna?u Konstytucyjnego o zbadanie zgodno?ci ustawy z Konstytucj?.

Je?eli Trybuna? Konstytucyjny orzeknie, ?e przepisy ustawy s? zgodne z ustaw? zasadnicz?, Prezydent nie ma mo?liwo?ci skorzystania z prawa weta i dan? ustaw? musi podpisa?. W przypadku, gdy wyrokiem Trybuna?u Konstytucyjnego przepisy ustawy zostan? uznane za niezgodne z Konstytucj?, proces legislacyjny wygasa. Ponadto, mo?e zdarzy? si?, ?e w momencie trwania stanu wojennego Sejm nie b?dzie móg? zebra? si? na posiedzenie. W takim przypadku, Prezydent uprawniony b?dzie do wydawania rozporz?dze? z moc? ustawy, które podlegaj? zatwierdzeniu przez Sejm na najbli?szym posiedzeniu. Prezydent pe?ni równie? funkcje o charakterze administracyjnym; w zakresie m.in. spraw dotycz?cych nadawania obywatelstwa polskiego, wyra?ania zgody na zrzeczenie si? obywatelstwa, nadawania odznacze? czy przyznawania tytu?u naukowego profesora.

Mimo, i? akty te okre?laj?, w sposób w?adczy, pozycj? podmiotów indywidualnych to jednak decyzje g?owy pa?stwa w tych sprawach nie podlegaj? zewn?trznej kontroli. Ponadto, Prezydent nadaje stopnie wojskowe oraz mianuje s?dziów. Powo?uje równie? prezesów S?du Najwy?szego, Prezesa Naczelnego S?du Administracyjnego, a tak?e Prezesa oraz Wiceprezesa Trybuna?u Konstytucyjnego. Podstawowym aparatem pomocniczym Prezydenta jest Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na czele której stoi Szef Kancelarii Prezydenta. W celu wykonywania zada? zwi?zanych z zapewnieniem bezpiecze?stwa, funkcjonuje Biuro Bezpiecze?stwa Narodowego, stanowi?ce aparat pomocniczy Prezydenta. Prezydent jest w polskim systemie konstytucyjnym zaliczany do w?adzy wykonawczej, jednak wydaje si?, ?e g?owy pa?stwa nie mo?na uzna? za centralny organ administracji publicznej.



Przeglądaj artykuły prawnicze