Przedstawiciel spo?eczny w post?powaniu karnym


Przedstawiciel spo?eczny w post?powaniu karnym zwany jest rzecznikiem interesu spo?ecznego. Jest to osoba, która dzia?a w procesie na rzecz interesu spo?ecznego i jest niezale?na od stron procesu. Przepisy procedury karnej przyznaj? przedstawicielowi spo?ecznemu szereg uprawnie?, dzi?ki którym ma on wp?yw na przebieg procesu. W pewnych sytuacjach przedstawiciel spo?eczny mo?e reprezentowa? interesy strony pokrzywdzonej. Zawsze jednak przedstawiciel spo?eczny dzia?a w interesie spo?ecznym. Podkre?li? nale?y niezale?no?? rzecznika od stron procesowych, cho?, jak wcze?niej wspomniano, w konkretnej sytuacji reprezentacja interesu spo?ecznego mo?e si? pokrywa? z interesem strony.

Zgodnie z przepisami procedury karnej w post?powaniu s?dowym do czasu rozpocz?cia przewodu s?dowego udzia? w post?powaniu mo?e zg?osi? przedstawiciel organizacji spo?ecznej. W zg?oszeniu organizacja spo?eczna wskazuje przedstawiciela, który ma reprezentowa? t? organizacj?. Przedstawiciel musi przedstawi? s?dowi pisemne upowa?nienie. Warunkiem udzia?u przedstawiciela spo?ecznego w post?powaniu jest potrzeba ochrony interesu spo?ecznego lub wa?nego interesu indywidualnego, który jest obj?ty zadaniami statutowymi tej organizacji (zw?aszcza wolno?ci i praw cz?owieka). Dodatkowo s?d zezwala przedstawicielowi spo?ecznemu na udzia? w post?powaniu, je?eli le?y to w interesie wymiaru sprawiedliwo?ci.

Na mocy postanowienia s?du o dopuszczenia przedstawiciela spo?ecznego do udzia?u w procesie, ma on prawo uczestniczy? w rozprawie. Mo?e on tak?e wypowiada? si? i sk?ada? o?wiadczenia na pi?mie. Nale?y tak?e udzieli? przedstawicielowi spo?ecznemu g?osu po zamkni?ciu przewodu s?dowego (przemawia wtedy przed obro?c? i oskar?onym). Rzecznikowi interesu spo?ecznego nie przys?uguje jednak prawo zadawania pyta? ?wiadkowi. Przedstawiciel spo?eczny jest niezale?ny od stron procesowych. Nie zmienia to faktu, i? w danym wypadku dzia?ania rzecznika interesu spo?ecznego mog? by? spo?eczn? obron? albo spo?ecznym oskar?eniem.

Na stra?y wolno?ci i praw cz?owieka i obywatela okre?lonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych stoi Rzecznik Praw Obywatelskich. W sprawach o ochron? tych wolno?ci i praw Rzecznik bada, czy wskutek dzia?ania lub zaniechania organów, organizacji i instytucji, obowi?zanych do przestrzegania i realizacji tych wolno?ci i praw, nie nast?pi?o naruszenie prawa oraz zasad wspó??ycia i sprawiedliwo?ci spo?ecznej. Rzecznikowi przys?uguje szereg uprawnie? w post?powaniu karnym. I tak, przyk?adowo Rzecznik mo?e prowadzi? post?powanie wyja?niaj?ce na wniosek osoby zainteresowanej lub z urz?du. W takiej sytuacji Rzecznik ??da? przed?o?enia informacji o stanie sprawy prowadzonej przez s?dy, a tak?e prokuratur? i inne organy ?cigania. Mo?e te? ??da? do wgl?du w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich akt s?dowych i prokuratorskich oraz akt innych organów ?cigania po zako?czeniu post?powania i zapadni?ciu rozstrzygni?cia. Rzecznik mo?e tak?e ??da? wszcz?cia przez oskar?yciela post?powania przygotowawczego w sprawach o przest?pstwa ?cigane z urz?du. Ponadto to Rzecznikowi przys?uguje prawo wniesienia kasacji nadzwyczajnej od ka?dego prawomocnego orzeczenia s?du ko?cz?cego post?powanie. Prawo do wniesienia kasacji nadzwyczajnej ma równie? Prokurator Generalny. W takim wypadku, zarówno Rzecznik, jak i Prokurator Generalny pe?ni? funkcj? rzecznika prawid?owego wymiaru sprawiedliwo?ci.

Równie? prokurator w akcji cywilnej pe?ni funkcj? rzecznika interesu spo?ecznego. Podkre?li? nale?y, i? prokurator w post?powaniu karnym, dzia?aj?cy jako oskar?yciel publiczny, jest stron?. Zgodnie z przepisami procedury karnej prokurator wytacza powództwo cywilne na rzecz pokrzywdzonego lub na rzecz jego osoby najbli?szej (w razie ?mierci pokrzywdzonego) albo popiera wytoczone przez pokrzywdzonego lub t? osob? powództwo, je?eli wymaga tego interes spo?eczny.



Przeglądaj artykuły prawnicze