Statek morski


Statkiem morskim nazywa si? ka?de urz?dzenie p?ywaj?ce, którego przeznaczeniem jest ?egluga morska lub jest ono do tego u?ywane. Wyró?nia si? te? statki morskie w budowie, którymi s? statki, których st?pka zosta?a po?o?ona albo zosta?a wykonana równorz?dna praca konstrukcyjna w miejscu wodowania. Statek pozostaje statkiem w budowie a? do jej zako?czenia. Takie wyró?nienie jest podyktowane tym, ?e budowa statku jest przedsi?wzi?ciem skomplikowanym logistycznie i wymagaj?cym du?ych nak?adów finansowych. Dlatego statek taki jest oddzielnym przedmiotem prawa, co pozwala cho?by na za?o?enie tzw. hipoteki morskiej na nim. Prawo morskie reguluje wy??cznie kwestie zwi?zane z morskimi statkami handlowymi, które przeznaczone lub u?ywane s? do prowadzenia dzia?alno?ci gospodarczej, w szczególno?ci do transportowania ?adunków czy pasa?erów, po?owów rybo?ówczych lub dla pozyskiwania pozosta?ych zasobów morza lub z dna morskiego, holowania, czy wreszcie wydobywania zatopionego mienia. W pewnym zakresie regulowana jest te? sytuacja statków morskich, które u?ywane s? wy??cznie dla celów naukowo-badawczych oraz dla sportu lub rekreacji oraz statków pe?ni?cych specjaln? s?u?b? pa?stwow?. Do ostatniej grupy zalicza si? przede wszystkim statki hydrograficzne, po?arnicze, celne, sanitarne czy lodo?amacze.

Z uwagi na mi?dzynarodowy charakter stosunków zwi?zanych z transportem morskim, najistotniejszym oznaczeniem statku jest jego bandera. ?eglug? pod bander? polsk? mo?e prowadzi? jedynie statek o polskiej przynale?no?ci, któr? charakteryzuje si? przede wszystkim statek stanowi?cy polsk? w?asno??. Za statek o polskiej przynale?no?ci uwa?a si? równie? statek, którego armator ma miejsce zamieszkania albo siedzib? w Polsce, a tak?e statek, który jest w?asno?ci? spó?ki kapita?owej maj?cej siedzib? za granic?, je?li jeden z udzia?owców jest z Polski, a armator tego statku ma tutaj miejsce zamieszkania albo siedzib?. Po spe?nieniu szeregu warunków statek mo?e tak?e uzyska? polsk? przynale?no?? czasowo. Polska przynale?no?? statku mo?e zosta? zawieszona na wniosek w?a?ciciela. We w?a?ciwym wniosku powinien on wskaza? okres zawieszenia, rejestr, do którego statek b?dzie wpisany, oraz przedstawi? pisemn? zgod? wierzycieli hipotecznych. W okresie zawieszenia polskiej przynale?no?ci statek nie mo?e podnosi? polskiej bandery. Armator statku o polskiej przynale?no?ci ma obowi?zek obsadzi? statek za?og? zgodnie z polskimi przepisami i podda? statek polskim przepisom, w szczególno?ci w zakresie jego pomiaru, bezpiecze?stwa morskiego, dokumentów statku i ochrony ?rodowiska.

Podnoszenie polskiej bandery, je?li statek ma do niej prawo, jest jednocze?nie obowi?zkiem. Zwolni? od tego obowi?zku mo?e minister, który zajmuje si? sprawami gospodarki morskiej. Zwolnienie to nast?puje w drodze rozporz?dzenia, przy czym nie mo?e tego zrobi? wobec statków prowadz?cych ?eglug? poza terytorium kraju. Ponadto statek oznaczany jest nazw? na dziobie oraz ka?dej burcie i na rufie. Dodatkowo, pod nazw? umieszczon? na rufie, musi znale?? si? nazwa portu, który jest dla statku portem macierzystym. Zarówno nazwa, jak i macierzysty port morski, wskazywane s? przez w?a?ciciela, a zatwierdzane przez w?a?ciwego dyrektora urz?du morskiego. Inaczej nazwy statków u?ywanych wy??cznie do celów sportowych lub rekreacyjnych (o ile d?ugo?? kad?uba nie przekracza 24 m), które zatwierdzane s? przez zarz?d polskiego zwi?zku sportowego.

Pomiar statku jest obowi?zkowy dla statku o polskiej przynale?no?ci i polega na ustaleniu jego pojemno?ci oraz wymiarów g?ównych, które s? jednocze?nie wymiarami rejestrowymi. Na mocy decyzji dyrektora w?a?ciwego urz?du morskiego, statek o obcej przynale?no?ci zawijaj?cy do portu polskiego, który nie posiada mi?dzynarodowego ?wiadectwa pomiarowego, mo?e zosta? poddany pomiarowi. Ponadto ka?dy statek mo?e zosta? poddany pomiarowi na wniosek w?a?ciciela, armatora lub kapitana. Dokonuje go organ pomiarowy, który wydaje nast?pnie na podstawie tego ?wiadectwo pomiarowe. Nie posiada ono terminu wa?no?ci, ale mo?e j? utraci? na skutek zmian technicznych statku, które prowadz? do zmiany wymiarów albo zmiany przynale?no?ci pa?stwowej, je?li kwestii tych nie reguluj? odmiennie umowy mi?dzynarodowe. Z oczywistych wzgl?dów skutek taki wywo?a równie? zatoni?cie lub zniszczenie statku. Poza tym, obowi?zkowe jest umo?liwienie pomiarów kontrolnych w pó?niejszym terminie, ale nie mo?e to prowadzi? do przetrzymywania statku.

Na statku morskim musz? by? prowadzone dzienniki oraz znajdowa? si? inne przewidziane prawem dokumenty. Je?li s? one wymagane w ?egludze mi?dzynarodowej, powinny by? sporz?dzone w j?zyku angielskim. Za kompletno?? i aktualno?? dokumentów oraz prawid?owo?? wpisów w dziennikach odpowiada kapitan.



Przeglądaj artykuły prawnicze