Zgodnie z obowi?zuj?cymi przepisami Szef Urz?du do Spraw Cudzoziemców jest centralnym organem administracji rz?dowej w?a?ciwym w sprawach: wjazdu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z niego, nadawania statusu uchod?cy, udzielania cudzoziemcom azylu, wyra?ania zgody na pobyt tolerowany oraz udzielania ochrony czasowej, z wyj?tkiem spraw zastrze?onych dla innych organów. Nadzór nad Szefem Urz?du sprawuje Minister w?a?ciwy do Spraw Wewn?trznych.Szef Urz?du jest powo?ywany przez Prezesa Rady Ministrów spo?ród osób nale??cych do pa?stwowego zasobu kadrowego, na wniosek Ministra w?a?ciwego do Spraw Wewn?trznych. Prezes Rady Ministrów równie? odwo?uje Szefa Urz?du. Minister w?a?ciwy do Spraw Wewn?trznych, na wniosek Szefa Urz?du, powo?uje zast?pców Szefa Urz?du spo?ród osób nale??cych do pa?stwowego zasobu kadrowego (taka sama procedura dotyczy odwo?ania zast?pców Szefa Urz?du).
Szef Urz?du wykonuje swoje zadania przy pomocy Urz?du do Spraw Cudzoziemców. Urz?d do spraw Cudzoziemców jest urz?dem administracji rz?dowej. Prezes Rady Ministrów nadaje Urz?dowi statut okre?laj?cy jego organizacj?. Statut nadaje si? w drodze zarz?dzenia. Szef Urz?du mo?e wykonywa? swoje zadania przy pomocy delegatur Urz?du. Ponadto, w Urz?dzie do spraw Uchod?ców mog? by? równie? zatrudniani funkcjonariusze Stra?y Granicznej, Pa?stwowej Stra?y Po?arnej, Policji, Biura Ochrony Rz?du, Agencji Bezpiecze?stwa Wewn?trznego i Agencji Wywiadu, na zasadach okre?lonych w przepisach szczególnych. Do zada? Szefa Urz?du nale?y m.in.: wydawanie decyzji i postanowie? w I instancji oraz rozpatrywanie odwo?a? od decyzji i za?ale? na postanowienia wydane w I instancji przez inne organy w sprawach uregulowanych przez przepisy dotycz?ce cudzoziemców, udzielania cudzoziemcom ochrony na terytorium RP, wjazdu na terytorium RP, pobytu oraz wyjazdu z tego terytorium obywateli pa?stw cz?onkowskich Unii Europejskiej i cz?onków ich rodzin.
Ponadto, w?ród innych zada? nale?y wskaza? równie? takie jak: wydawanie decyzji w sprawie udzielenia zezwolenia na osiedlenie si?, zgodnie z przepisami o repatriacji, zapewnienie pomocy cudzoziemcom ubiegaj?cym si? o nadanie statusu uchod?cy, organizowanie i prowadzenie szkole? w zakresie spraw nale??cych do kompetencji Szefa Urz?du, przekazywanie w?a?ciwym organom pa?stw cz?onkowskich Unii Europejskiej informacji dotycz?cych cudzoziemców, przewidzianych przez przepisy szczególne, kontrola wykonywania przez wojewodów zada? dotycz?cych cudzoziemców, wykonywanie funkcji polskiego centralnego organu wizowego, pe?nienie funkcji krajowego punktu kontaktowego oraz przekazywanie w?a?ciwym organom pa?stw UE oraz Komisji Europejskiej informacji przechowywanych w rejestrze przypadków nadu?ycia zasad ma?ego ruchu granicznego oraz sankcji za nadu?ycie tych zasad i inne. W sk?ad Urz?du do spraw Cudzoziemców wchodz? nast?puj?ce komórki organizacyjne: Departament Legalizacji Pobytu i Wykazu Cudzoziemców, Departament Post?powa? Uchod?czych, Biuro Organizacji O?rodków dla Cudzoziemców Ubiegaj?cych si? o Nadanie Statusu Uchod?cy lub Azylu, Biuro Wspó?pracy Mi?dzynarodowej, Biuro Informatyki i Ewidencji Cudzoziemców, Biuro Prawne, Biuro Obs?ugi Finansowej, Biuro Dyrektora Generalnego i inne.