W przypadku gdy dziecko nie posiada ojca przez domniemanie, ani te? nie zosta?o uznane, mo?na ubiega? si? o ustalenie ojcostwa przed s?dem. Pozew w tej sprawie nale?y z?o?y? przeciwko przypuszczalnemu ojcu dziecka, do w?a?ciwego ze wzgl?du na miejsce zamieszkania pozwanego s?du rejonowego. Warto nadmieni?, ?e z?o?enie tego pozwu jest zwolnione z op?at s?dowych. Nale?y jednak zwróci? uwag?, ?e pozwa? mo?na tylko jednego m??czyzn?. Pozew o ustalenie ojcostwa z?o?ony przeciwko jednej osobie wy??cza mo?liwo?? jednoczesnego ??dania wobec innych. W przypadku jednak oddalenia powództwa przeciwko jednemu m??czy?nie, powód ma prawo wnie?? pozew przeciw innemu, którego ojcostwo uznane zosta?o za bardziej prawdopodobne. O ustalenie ojcostwa w procesie s?dowym mo?e wnie?? matka oraz dziecko, a tak?e prokurator. Jednak po osi?gni?ciu pe?noletnio?ci dziecka, jedynie ono mo?e za??da? ustalenia ojcostwa (nie ma w tym przypadku terminu przedawnienia do wniesienia pozwu). W przeciwie?stwie do instytucji uznania dziecka, s?dowego ustalenia ojcostwa mo?na si? ubiega? nawet po ?mierci dziecka nie mo?na natomiast, przed jego narodzeniem.
Za domniemanego ojca dziecka uznaje si? w procesie m??czyzn?, który obcowa? z matk? w tak zwanym okresie koncepcyjnym (tj. pomi?dzy trzechsetnym a sto osiemdziesi?tym pierwszym dniem przed narodzinami dziecka). Do powstania domniemania wystarczy przy tym uprawdopodobni? cho? jedno zbli?enie, gdy? jest ono wystarczaj?ce dla pocz?cia. Wspomniane domniemanie jest wzruszalne, m??czyzna musi jednak wykaza? nieprawdopodobie?stwo, by by? on ojcem dziecka. Dowodami mog? by? w tym przypadku np. badanie krwi, DNA, czy te? niep?odno?? domniemanego ojca).
W procesie o ustalenie ojcostwa s?d mo?e równie? orzec w przedmiocie obowi?zku alimentacyjnego spoczywaj?cego na ojcu dziecka. Matka dziecka roszczenie takie mo?e zawrze? w pozwie o ustalenie ojcostwa lub wyst?pi? z nim osobno, w odr?bnej sprawie, nie pó?niej jednak ni? w ci?gu trzech lat od porodu. Mo?e si? ona ubiega? o dwa rodzaje ?wiadcze? od pozwanego: o alimenty nale?ne dziecku na jego bie??ce potrzeby oraz na pokrycie wydatków matki, zwi?zanych z ci??? i porodem oraz kosztami utrzymania przez 3 miesi?cy w okresie porodu. Z wa?nych powodów, takich jak z?y stan zdrowia uniemo?liwiaj?cy matce podj?cie zatrudnienia, mo?e ona ??da? od ojca dziecka udzia?u w kosztach przez czas d?u?szy ni? 3 miesi?ce.