Do zada? w?asnych gminy nale?y zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególno?ci kategoria ta obejmuje sprawy ?adu przestrzennego, gospodarki nieruchomo?ciami, ochrony ?rodowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. W tym zakresie rada gminy mo?e mi?dzy innymi wydawa? uchwa?y dotycz?ce wszelkiego rodzaju planów (np. zagospodarowania przestrzennego, gospodarowania nieruchomo?ciami) czy te? ustanawia? ochron? form przyrody. Jednocze?nie, równie? sprawy gminnych dróg, ulic mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego nale?? do zada? w?asnych gminy. Przyk?adem dzia?a? w tym zakresie jest nadawanie nazw ulicom i placom. Do innych zada? nale?? równie? sprawy dotycz?ce wodoci?gów i zaopatrzenia w wod?, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ?cieków komunalnych, utrzymania czysto?ci i porz?dku oraz urz?dze? sanitarnych, unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energi? elektryczn? i ciepln? oraz gaz. W tym celu uchwalane s? odpowiednie regulaminy, m.in. dotycz?ce zaopatrzenia w wod?, czy utrzymania czysto?ci i porz?dku na terenie gminy. Do zada? w?asnych gminy nale?? te? sprawy dzia?alno?ci w zakresie telekomunikacji oraz lokalnego transportu zbiorowego. Wype?nianie tych zada? realizuje si? na przyk?ad poprzez ustalanie cen przewozu publicznymi ?rodkami transportu.
Zakres dzia?ania gminy obejmuje wszystkie lokalne sprawy publiczne, które nie s? zastrze?one ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z Konstytucj? RP zadania publiczne zaspokajaj?ce potrzeby wspólnoty wykonywane s? przez jednostk? samorz?du terytorialnego, jako zadania w?asne. Ustawy wskazuj?, które zadania w?asne gminy maj? charakter obowi?zkowy. W przypadku przekazania gminie nowych zada? w?asnych, nale?y zapewni? konieczne ?rodki finansowe na ich realizacj? w postaci zwi?kszenia dochodów w?asnych gminy lub subwencji. Zadania w?asne gminy obejmuj? tak?e sprawy ochrony zdrowia oraz pomocy spo?ecznej. W tym zakresie mi?dzy innymi ustanawia si? statuty jednostek organizacyjnych, takich jak szpitale czy o?rodki pomocy spo?ecznej. Inne zadania powierzone ustawowo gminie dotycz? gminnego budownictwa mieszkaniowego. Wykonywane s? poprzez ustanawianie wieloletnich programów gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. Zadania zwi?zane ze sprawami edukacji publicznej i kultury realizuje si? ustanawiaj?c regulaminy wynagradzania nauczycieli, statuty bibliotek publicznych, statuty instytucji kultury oraz programy ochrony zabytków znajduj?cych si? na terenie danej gminy.
Zadania w?asne, wynikaj?ce z odpowiednich przepisów dotycz? równie? spraw kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urz?dze? sportowych. W zwi?zku z tym, na poziomie gminy ustalane s? szczegó?owe zasady korzystania z obiektów sportowych, w tym dotycz?ce przyznawania stypendiów sportowych. Kolejnymi zadaniami w?asnymi gminy s? równie? sprawy zieleni gminnej i zadrzewie?, sprawy cmentarzy gminnych, sprawy porz?dku publicznego i bezpiecze?stwa obywateli oraz ochrony przeciwpo?arowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposa?enia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego. Zadania w?asne gminy dotycz? równie? takich spraw jak: utrzymanie gminnych obiektów i urz?dze? u?yteczno?ci publicznej oraz obiektów administracyjnych, promocji gminy, wspó?pracy i dzia?alno?ci na rzecz organizacji dzia?alno?ci pozarz?dowych oraz wspó?pracy ze spo?eczno?ciami lokalnymi i regionalnymi innych pa?stw.