Oskar?yciel publiczny w procesie karnym


Oskar?ycielem publicznym jest organ, który we w?asnym imieniu wnosi i popiera oskar?enie, które zgodnie z ustaw? maj? by? ?cigane skarg? publiczn?. Najcz??ciej w roli oskar?yciela publicznego wyst?puje prokurator, jego prymat potwierdzony zosta? w ustawie o prokuraturze, która mówi, ?e prokurator wykonuje czynno?ci oskar?yciela publicznego przed wszystkimi s?dami. Jednak?e oskarzycielem mo?e by? tak?e: policja czy stra? miejska w sprawach z zakresu wykrocze?; stra? graniczna, Agencja Bezpiecze?stwa Wewn?trznego, urz?dy skarbowe w sprawach karnych skarbowych; Pa?stwowa Inspekcja Sanitarna w sprawach rozpoznawanych w post?powaniu uproszczonym; Stra? Le?na, Pa?stwowa Agencja Rozwi?zywania Problemów Alkoholowych w zakresie spraw zwi?zanych z ich dzia?alno?ci?. Organy te mog? pe?ni? funkcj? oskar?yciela publicznego tylko, je?li konkretny przepis tak stanowi oraz jedynie w ?ci?le okre?lonym zakresie. Nale?y jednak?e zauwa?y?, ?e organy te trac? prawo do bycia oskar?ycielem publicznym, je?eli prokurator sam wyst?puje przed s?dem, poniewa? dualizm oskar?enia jest niedopuszczalny. Wyj?tkiem od tej zasady jest post?powanie karne skarbowe, gdzie obok prokuratora wyst?puje organ finansowy.

Oskar?yciel publiczny dzia?a w interesie publicznym. Powinien d??y? do sprawiedliwego, zgodnego z prawem i bezstronnego wyroku. Jest stron? czynn? w post?powaniu. Podstawowym zadaniem prokuratora jest realizacja funkcji ?cigania karnego, na nim te? spoczywa ci??ar dowodu, czyli udowodnienia sprawstwa oskar?onemu. Jest stron? post?powania, wymaga si? od niego obiektywizmu przy rozpoznawaniu okre?lonej sprawy. W zwi?zku z tym mo?e zosta? wy??czony ex lege na zasadach przewidzianych w kodeksie post?powania karnego (np. w sprawach, których jest stron? lub w sprawach swego ma??onka), jak równie? mo?e by? wy??czony na wniosek, w razie uzasadnionej w?tpliwo?ci co do jego bezstronno?ci. O wy??czeniu oskar?yciela publicznego orzeka prokurator bezpo?rednio prze?o?ony. Czynno?ci, które zosta?y dokonane przez osob? podlegaj?c? wy??czeniu, jednak podj?te zanim owo wy??czenie nast?pi?o, nie s? z tego powodu bezskuteczne. Jednak?e strona mo?e ??da? powtórzenia czynno?ci dowodowych w miar? mo?liwo?ci.

Prokurator mo?e równie? zajmowa? si? przest?pstwami prywatnoskargowymi. Mo?e wszcz?? dochodzenie w takich sprawach, jak równie? wst?pi? do ju? rozpocz?tego, je?eli wymaga tego interes spo?eczny. Wtedy te? post?powanie z prywatnoskargowego staje si? post?powaniem publicznoskargowym. Udzia? prokuratora w rozprawie, zgodnie z kodeksem post?powania karnego, jest obigatoryjny w sprawach dotycz?cych przest?pstw ?ciganych z oskar?enia publicznego. Oczywi?cie w przewidzianych w ustawie przypadkach udzia? jego mo?e by? fakultatywny. Prokurator mo?e bra? udzia? w posiedzeniach s?du, posiada prawo do sk?adania wniosków i o?wiadcze? do protoko?u. W post?powaniu odwo?awczym oskar?yciel publiczny ma prawo wnie?? ?rodek odwo?awczy tak?e na korzy?? oskar?onego, zatem nie dotyczy go ograniczenie zawarte w kodeksie post?powania karnego. ?rodek odwo?awczy pochodz?cy od oskar?yciela publicznego powinien zawiera? wskazanie zarzutów stawianych rozstrzygni?ciu lub uzasadnieniu.



Przeglądaj artykuły prawnicze