Przez wady o?wiadczenia woli rozumie si? pewne wskazane przez ustaw? stany psychiki lub wiedzy cz?owieka, które towarzysz? sk?adaniu o?wiadcze? woli, a wp?ywaj? na niewa?no?? czynno?ci prawnej. Zgodnie z prawem cywilnym do wad o?wiadczenia woli zalicza si?: stan wy??czaj?cy ?wiadome albo swobodne powzi?cie decyzji i wyra?enie woli, pozorno??, b??d, podst?p oraz gro?b?. Jest to katalog zamkni?ty, co oznacza, i? organy orzekaj?ce nie s? uprawnione do poszerzania tego katalogu wad.
W ?wietle przepisów prawa cywilnego niewa?ne jest o?wiadczenie woli z?o?one przez osob?, która z jakichkolwiek powodów znajdowa?a si? w stanie wy??czaj?cym ?wiadome albo swobodne powzi?cie decyzji i wyra?enie woli. Nie jest wymagane, aby stan ten by? permanentny (np. aby osoba by?a ubezw?asnowolniona). Wystarcza jedynie, aby osoba sk?adaj?ca o?wiadczenie woli dozna?a nawet przemijaj?cych zaburze? psychicznych, pod warunkiem, ?e w chwili dokonywania czynno?ci prawnej wy??czone zosta?o ?wiadome albo swobodne powzi?cie decyzji i wyra?enie woli. Przyk?adem wy??czenia ?wiadomo?ci mo?e by? nadu?ycie alkoholu; przyk?adem braku swobody g?ód narkotyczny. Stan wy??czaj?cy ?wiadome albo swobodne powzi?cie decyzji i wyra?enie woli, dotyczy w szczególno?ci choroby psychicznej, niedorozwoju umys?owego albo innego, chocia?by nawet przemijaj?cego, zaburzenia czynno?ci psychicznych. Pomi?dzy chorob? psychiczn? i niedorozwojem umys?owym a stanem wy??czaj?cym ?wiadome albo swobodne podj?cie decyzji i wyra?enie woli musi istnie? zwi?zek przyczynowy. Ponadto, przyczyn? braku swobody, mimo posiadania ?wiadomo?ci, mo?e by? tak?e ci??ka, ?miertelna choroba, w wyniku której osoba mo?e nie by? zdolna do przeciwstawiania si? zewn?trznym wp?ywom, np. naciskom. Ci??ar udowodnienia, i? o?wiadczenie woli zosta?o z?o?one wadliwie, spoczywa na osobie, która si? powo?uje z tej przyczyny na niewa?no?? czynno?ci prawnej (ci??ar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie, kto zaprzecza). Dowód taki bywa nie?atwy do przeprowadzenia, a w dogodniejszej sytuacji znajduj? si? osoby ubezw?asnowolnione (stwierdzone jest to bowiem orzeczeniem s?du, które jest skuteczne, pod warunkiem, i? nie zostanie uchylone).
Wy??czenie swobody powzi?cia decyzji i wyra?enia woli nie odnosi si? wy??cznie do stanów patologicznych. Mo?e równie? dotyczy? stanów fizjologicznych, jak równie? wypadków podlegania przemocy (przymusowi fizycznemu). Przymus fizyczny polega zatem na tym, i? ruchy cz?owieka w ogóle nie s? sterowane jego wol?, np. kiedy jedna osoba chwyta d?o? drugiej osoby i przymusem (si??) sk?ada podpis na dokumencie. Czynno?? prawna dokonana w stanie wy??czaj?cym ?wiadome albo swobodne powzi?cie decyzji i wyra?enie woli jest bezwzgl?dnie niewa?na. Oznacza to, i? ka?dy kto ma w tym interes prawny, mo?e powo?a? si? na tak? niewa?no??.