Czym jest biopiractwo?


Biopiractwem okresla si? proceder patentowania rozwi?za? biologicznych, które na drodze naturalnej selekcji na przestrzeni wieków uzyska?y ludy tubylcze w zacofanych regionach ?wiata. Dzia?ania takie s? podejmowane przede wszystkim odno?nie upraw ro?linnych, g?ównie przez koncerny farmaceutyczne lub spo?ywcze. Najbardziej znanym przyk?adem biopiractwa by? kazus RiceTec – du?ej ameryka?skiej firmy spo?ywczej, która opatentowa?a w USA nieznacznie zmodyfikowan? odmian? ry?u Basmati, produkowanej w Indiach, czego owocem by?a konieczno?? uiszczania op?at licencyjnych przez indyjskich eksporterów.

Maj?c na uwadze zagro?enia p?yn?ce z takich praktyk, szczególnie z uwagi na znaczenie ró?norodno?ci biologicznej ?wiata, podj?to w 1992 roku w Rio de Janeiro podczas II Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat ?rodowiska i Rozwoju (tzw. Szczyt Ziemi), konwencj? mi?dzynarodow?, której celem jej ochrona bioró?norodno?ci oraz sprawiedliwy podzia? korzy?ci wynikaj?cych z wykorzystywania zasobów genetycznych ?wiata biologicznego.

Ka?da ze stron konwencji, któr? przyj??o blisko 160 pa?stw, zobowi?za?a si? do opracowywania krajowych strategii dotycz?cych takiej ochrony oraz identyfikacji i monitorowania elementów ró?norodno?ci biologicznej istotnych dla jej ochrony, ustanawiania obszarów chronionych, regulacji aspektów zwi?zanych z u?ytkowaniem organizmów zmodyfikowanych genetycznie, realizowania programów naukowych i techniczncyh w tym zakresie oraz do prowadzenia kampanii spo?eczne dotycz?cych problemtyki obj?tej konwencj?.

Konwencja wyra?nie przewiduje suwerenno?? prawa pa?stw do ich zasobów naturalnych, a co za tym idzie do okre?lenia dost?pu do ich zasobów genetycznych. Pa?stwa- strony konwencji powinny zatem d??y? do stworzenia warunków u?atwiaj?cych innym stronom dost?p do zasobów genetycznych czy rozwi?za? biotechnologicznych, z tym zastrze?eniem, ?e u?ytkowanie takie odbywa? si? b?dzie w sposób racjonalny i w sposób wzajemny. Pa?stwa zobowi?za?y si? tak?e do wspó?pracy w zakresie uregulowa? prawa w?asno?ci intelektualnej, zgodnie ze swoim ustawodawstwem wewn?trznym oraz prawem mi?dzynarodowym dla zapewnienia, aby prawa te wspiera?y nie by?y sprzeczne z postanowieniami konwencji.

Miejsce szczególne w konwencji po?wi?cono krajom rozwijaj?cym si? – z uwagi na ich ró?norodno?? biologiczn? oraz brak ?rodków do jej ochrony. Oprócz zobowi?za? o wspó?pracy i wspomaganiu rz?dów takich pa?stw w zakresie ochrony, zapewniono im tak?e system dotacji ze strony pa?stw bogatszych. O wykonanie postanowie? umowy dba Konferencja Stron, jako zinstytucjonalizowany podmiot.



Przeglądaj artykuły prawnicze