Normy kolizyjne prawa prywatnego mi?dzynarodowego


Normy prawa prywatnego mi?dzynarodowego, które wskazuj? prawo w?a?ciwe dla stosunków prawnych z elementem obcym (zagranicznym), s? normami prawnymi o wyj?tkowym charakterze. Nazywaj? si? normami kolizyjnymi. Normy kolizyjne nie reguluj? danego stosunku prawnego w sposób bezpo?redni, a tylko wskazuj?, jakie prawo w odniesieniu do takiego stosunku nale?y wybra? i zastosowa?. Nie wszystkie normy kolizyjne wyst?puj? w przepisach prawa prywatnego mi?dzynarodowego. Zawarto tam bowiem normy kolizyjne o charakterze ogólnym. W innych ustawach wyst?puje za? szereg norm kolizyjnych o charakterze szczególnym. Doda? tak?e nale?y, i? normy kolizyjne, które s? uregulowane przez umowy mi?dzynarodowe maj? pierwsze?stwo przed krajowymi normami kolizyjnymi.

Konstrukcja normy kolizyjnej jest specyficzna. Norma kolizyjna sk?ada si? bowiem z zakresu i dyspozycji. Zakres jest hipotez? normy kolizyjnej. Zakres wskazuje sytuacje, w których norma ta powinna znale?? zastosowanie. Natomiast dyspozycja normy kolizyjnej wskazuje prawo jakiego pa?stwa nale?y zastosowa? w danej sytuacji (wskazanej przez hipotez? normy kolizyjnej). Elementem dyspozycji normy kolizyjnej jest za? tzw. ??cznik. ??cznik wskazuje, jakie prawo nale?y wybra? w danym wypadku. Wybór ??cznika, który b?dzie najodpowiedniejszy dla danego stosunku prawnego odgrywa niezwykle istotn? rol? przy tworzeniu norm kolizyjnych. Obowi?zuje ogólna zasada, i? ??cznik normy kolizyjnej powinien wskazywa? na prawo takiego pa?stwa, z którym dany stosunek prawny okre?lony w hipotezie jest powi?zany w sposób najsilniejszy.

W prawie prywatnym mi?dzynarodowym obowi?zuj? trzy podstawowe rodzaje ??czników: ??czniki personalne, ??czniki lokalne oraz ??cznik wyboru prawa. Do ??czników personalnych zaliczaj? si? za?: obywatelstwo, miejsce zamieszkania lub sta?ego pobytu osoby fizycznej oraz siedziba lub miejsce powstania osoby prawnej, które s? stronami danego stosunku prawnego. Do ??czników lokalnych nale?? za?: miejsce po?o?enia rzeczy, miejsce zawarcia umowy, miejsce wykonania zobowi?zania oraz miejsce wyrz?dzenia szkody czynem niedozwolonym. ??czniki te mog? wyst?powa? równie? alternatywnie.Normy kolizyjne mo?na podzieli? tak?e na zupe?ne i niezupe?ne. Norma kolizyjna zupe?na wskazuje prawo w?a?ciwe dla danego stosunku prawnego (i nie ma przy tym znaczenia, czy jest to prawo w?asne czy prawo pa?stwa obcego). Norma kolizyjna niezupe?na mo?e za? by? jedno albo dwustronna.

Norma kolizyjna niezupe?na jednostronna wskazuje wy??cznie zakres zastosowania w?asnego prawa (w przypadku Polski wy??cznie prawa polskiego). Norma niezupe?na dwustronna wskazuje natomiast zakres zastosowania prawa w?asnego oraz w sposób cz??ciowy – tak?e prawa obcego. W polskim prawie prywatnym mi?dzynarodowym przewa?aj? normy kolizyjne zupe?ne. Doda? tak?e nale?y, i? pomi?dzy normami kolizyjnymi ró?nych pa?stw równie? mog? wyst?powa? kolizje. Przyk?adowo norma kolizyjna pa?stwa B, którego prawo zosta?o wskazane przez norm? kolizyjn? pa?stwa A, mo?e odsy?a? w danej sytuacji do prawa pa?stwa A albo pa?stwa C. We wskazanej sytuacji mamy do czynienia z tzw. odes?aniem. Odes?anie mo?e by? albo zwrotne albo dalsze. Z odes?aniem zwrotnym mamy do czynienia wówczas, gdy norma kolizyjna pa?stwa B z powrotem odsy?a do prawa pa?stwa A. Odes?anie dalsze zachodzi wtedy, gdy przepisy kolizyjne pa?stwa B wskazuj?, i? w?a?ciwe dla danego stosunku prawnego b?dzie prawo pa?stwa C.



Przeglądaj artykuły prawnicze