Kodeks cywilny przewiduje mo?liwo?? zawarcia umowy o ?wiadczenie na rzecz osoby trzeciej (pactum in favorem tertii). W takiej umowie jedna ze stron zobowi?zuje si? wobec drugiej strony, i? spe?ni nale?ne tej osobie ?wiadczenie na rzecz osoby trzeciej (tj. na rzecz osoby nie bior?cej udzia?u w umowie). Zawarta umowa tworzy prawa i obowi?zki wobec stron umowy. Dodatkowo jednak kodeks cywilny wprowadza zasad?, zgodnie z któr? w razie zastrze?enia w umowie, i? d?u?nik spe?ni ?wiadczenie na rzecz osoby trzeciej, to osoba ta w braku odmiennego postanowienia umowy mo?e ??da? bezpo?rednio od d?u?nika spe?nienia tego ?wiadczenia. ??danie to ma charakter roszczenia i przys?uguje osobie trzeciej w imieniu w?asnym.
Ponadto, kodeks cywilny wy??cza mo?liwo?? odwo?ania upowa?nienia dla osoby trzeciej przez wierzyciela. Ma to miejsce w sytuacji, gdy osoba trzecia, na rzecz której zastrze?ono spe?nienie ?wiadczenia, z?o?y którejkolwiek ze stron (wierzycielowi albo d?u?nikowi) o?wiadczenie, ?e zamierza skorzysta? ze swojego uprawnienia. W przypadku, gdy osoba trzecia odmówi natomiast przyj?cia zastrze?onego w umowie ?wiadczenia, wierzyciel mo?e ??da? spe?nienia tego ?wiadczenia do jego r?k (o ile nie jest to przeciwne naturze ?wiadczenia). Wed?ug kodeksu cywilnego ?ród?em uprawnie? osoby trzeciej, na rzecz której ma by? spe?nione ?wiadczenie, jest umowa i to w?a?nie na mocy umowy przys?uguje jej roszczenie o spe?nienie ?wiadczenia przez d?u?nika.
D?u?nik ma natomiast prawo broni? si? zarzutami wynikaj?cymi z tej umowy, i to zarówno przeciw wierzycielowi, jak i przeciw osobie trzeciej. Przyk?adami umów na rzecz osoby trzeciej s?: umowa ubezpieczenia, przewiduj?ca wyp?acenie nale?no?ci ubezpieczeniowej przez zak?ad ubezpiecze? na rzecz osoby trzeciej, umowa przesy?ki pocztowej (jej odbiorc? jest osoba trzecia), umowa o rent? na rzecz osoby trzeciej, umowa o do?ywocie na rzecz osoby trzeciej itd. ?wiadczenie, które spe?nia d?u?nik na rzecz osoby trzeciej z gospodarczego punku widzenia pochodzi z maj?tku wierzyciela. D?u?nik zamiast spe?ni? zobowi?zanie wobec wierzyciela, spe?nia je jednak na rzecz osoby trzeciej.
Zasada swobody zawierania umów przejawia si? zatem w kilku aspektach. Po pierwsze, strony umowy maj? ca?kowit? swobod? co do zawarcia umowy. Po drugie, istnieje równie? ca?kowita swoboda wyboru strony umowy kontrahenta. Po trzecie, strony umowy mog? ukszta?towa? jej tre?? w sposób dowolny, co oznacza, ?e mog? zawrze? tak? umow?, jaka odpowiada ich woli. Strony umowy mog? ukszta?towa? stosunek prawny wed?ug swojego uznania, pod warunkiem jednak, i? tre?? lub cel tego stosunku nie b?dzie sprzeczny z ustaw?, w?a?ciwo?ci? (natur?) tego stosunku oraz zasadami wspó??ycia spo?ecznego. Granicami zatem swobody umów jest: ustawa, w?a?ciwo?? stosunku prawnego oraz zasady wspó??ycia spo?ecznego.