Ustrój pa?stwa opiera si? na podziale i równowadze w?adzy ustawodawczej, wykonawczej i s?downiczej. Zatem w?adza s?downicza jest jednym z filarów funkcjonowania pa?stwa. Konstytucja wskazuje, i? w?adz? s?downicz? w Polsce sprawuj? s?dy i trybuna?y, które s? w?adz? odr?bn? i niezale?n? od innych w?adz.. S?dy i trybuna?y wydaj? wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, s? organami pa?stwowymi powo?anymi do rozpatrywania i rozstrzygania sporów w imieniu pa?stwa.
Wymiar sprawiedliwo?ci w znaczeniu ?cis?ym sprawuj? S?d Najwy?szy, s?dy powszechne apelacyjne, okr?gowe i rejonowe, s?dy administracyjne oraz s?dy wojskowe. Ustawa zasadnicza wprowadza zasad? co najmniej dwuinstancyjno?ci post?powania s?dowego, która daje gwarancj? korygowania b??dów pope?nionych przez pierwsz? instancj?. Obecnie w Polsce od orzecze? s?dów pierwszej instancji jako ?rodek odwo?awczy przys?uguje apelacja, a od orzecze? s?du drugiej instancji w sytuacjach wskazanych w kodeksach nadzwyczajnym ?rodkiem zaskar?enia jest kasacja. S?dy powszechne sprawuj? wymiar sprawiedliwo?ci we wszystkich sprawach, z wyj?tkiem spraw ustawowo zastrze?onych dla w?a?ciwo?ci innych s?dów. Zatem, s?dy powszechne rozstrzygaj? sprawy z zakresu prawa karnego, cywilnego, rodzinnego i opieku?czego, prawa pracy i ubezpiecze? spo?ecznych, o ile nie zosta?y one zastrze?one do w?a?ciwo?ci innych s?dów. Zgodnie z zasad? ogóln?, s?dy rejonowe s? w?a?ciwe we wszystkich sprawach, o ile sprawy te nie zosta?y zastrze?one do w?a?ciwo?ci s?dów okr?gowych. S?dy okr?gowe natomiast z regu?y dzia?aj? jako s?dy drugiej instancji i rozpatruj? ?rodki odwo?awcze od orzecze? s?dów rejonowych.
W niektórych sprawach s?dy okr?gowe orzekaj? jako s?dy pierwszej instancji, wówczas ?rodki odwo?awcze od tych orzecze? rozpatruj? s?dy apelacyjne. Natomiast S?d Najwy?szy sprawuje nadzór nad dzia?alno?ci? s?dów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania. Dodatkowo, S?d Najwy?szy rozpoznaje kasacje od wyroku lub postanowienia s?dowego wydanego przez s?d drugiej instancji, a ponadto podejmuje uchwa?y wyja?niaj?ce przepisy prawne budz?ce w?tpliwo?ci w praktyce s?dowej oraz podejmuje uchwa?y zawieraj?ce rozstrzygni?cia kwestii prawnych budz?cych w?tpliwo?ci w konkretnej sprawie. Z kolei Naczelny S?d Administracyjny oraz inne s?dy administracyjne sprawuj? kontrol? nad dzia?alno?ci? administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje równie? orzekanie o zgodno?ci z ustawami uchwa? organów samorz?du terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rz?dowej. Naczelny S?d Administracyjny sprawuje s?dow? kontrol? legalno?ci decyzji administracyjnych, dzia?aj?c w sposób niezawis?y i rozstrzyga spory mi?dzy obywatelem a organem administracji.
W?adz? s?downicz? sprawuj? ponadto, zgodnie ze wskazaniami Konstytucji, trybuna?y. W tym segmencie zasadnicze znaczenie ma Trybuna? Konstytucyjny. Jego orzeczenia maj? moc powszechnie obowi?zuj?c? i s? ostateczne. Inny jest równie? moment obowi?zywania takiego orzeczenia. Orzeczenie Trybuna?u Konstytucyjnego wchodzi bowiem w ?ycie z dniem jego og?oszenia, jednak Trybuna? Konstytucyjny mo?e okre?li? inny termin utraty mocy obowi?zuj?cej aktu normatywnego. Termin ten nie mo?e przekroczy? osiemnastu miesi?cy, gdy chodzi o ustaw?, a gdy chodzi o inny akt normatywny - dwunastu miesi?cy. Szczególna moc orzecze? Trybuna?u Konstytucyjnego przejawia si? w tym, i? orzeczenie Trybuna?u o niezgodno?ci z Konstytucj?, umow? mi?dzynarodow? b?d? ustaw? aktu normatywnego, na podstawie którego zosta?o wydane prawomocne orzeczenie s?dowe, stanowi podstaw? do wznowienia post?powania.
Wskazane powy?ej organy w?adzy s?downiczej, a zatem s?dy i trybuna?y wydaj?c orzeczenia dzia?aj? w imieniu pa?stwa i zabezpieczaj? prawid?owy tok dzia?ania organów pa?stwa, a poprzez wyroki wywieraj? bezpo?redni wp?yw na ?ycie spo?eczne. Zatem orzecznictwo, cho? w sensie formalnym nie stanowi ?ród?a prawa, jednak?e ma ogromne znaczenie praktyczne. Orzeczenia s? to akty stosowania prawa. W niektórych sytuacjach orzecznictwo s?dowe kszta?tuje pogl?d co do tre?ci konkretnego przepisu. Szczególne znaczenie odgrywaj? w tym zakresie zasady prawne S?du Najwy?szego i Naczelnego S?du Administracyjnego, które stanowi? wytyczne do rozstrzygania danej kategorii spraw w przysz?o?ci, a tak?e wyroki Trybuna?u Konstytucyjnego, które maj? moc prawo kszta?tuj?c?.