Istota legitymacji procesowej wywodzi si? z prawa materialnego. Warunkiem jej wyst?pienia jest skuteczne wniesienie pozwu lub wniosku w danej sprawie przez konkretn? osob?. Niemniej jednak, legitymacja procesowa nie stanowi ogólnej kwalifikacji danego podmiotu, która charakteryzowa?aby si? cech? trwa?? podlegaj?c? jednolitej ocenie w ka?dym procesie. Warto zaznaczy?, ?e legitymacja procesowa jest szczególnym uprawnieniem do prowadzenia konkretnego procesu i podlega odr?bnej ocenie w ka?dym przypadku. Wyró?ni? mo?na nast?puj?ce rodzaje legitymacji procesowej: indywidualna i grupowa oraz materialn? i formaln?. Legitymacja procesowa indywidualna wyst?puje wtedy, gdy prawo do wytoczenia powództwa przys?uguje jednej tylko okre?lonej osobie lub wtedy, gdy powództwo mo?e by? wytoczone przeciwko jednej tylko okre?lonej osobie. Tytu?em przyk?adu osoba uprawniona do ?wiadczenia alimentacyjnego ma legitymacj? procesow? indywidualn?. Legitymacja procesowa grupowa mo?e natomiast przys?ugiwa? kilku osobom wskazanym w ustawie. Warte podkre?lenia jest, ?e legitymacja procesowa grupowa mo?e mie? charakter legitymacji procesowej grupowej dowolnej (osoby legitymowane mog? wyst?pi? wspólnie w procesie, ale równie dobrze ka?da z nich mo?e wyst?pi? oddzielnie) lub ??cznej (w roli strony procesu musi wyst?pi? kilka podmiotów (wspó?uczestnictwo konieczne).
Ponadto, dokonywany jest równie? podzia? na legitymacj? procesow? materialn? i formaln?. Legitymacja procesowa materialna przys?uguje bezpo?rednio podmiotom okre?lonego stosunku prawnego, czyli np. wierzycielowi czy w?a?cicielowi. Natomiast legitymacja procesowa formalna pzys?uguje osobie wykonuj?cej okre?lon? rol?, ale jednocze?nie nie b?d?cej stron? danego stosunku prawnego. Przyk?adem zastosowania legitymacji procesowej formalnej jest rola wykonawcy testamentu czy kuratora spadku. Natomiast, w post?powaniu nieprocesowym poj?cie legitymacji procesowej wyst?puje w znaczeniu szerszym. W tym znaczeniu, interes prawny ma ka?dy, kogo praw dotyczy? mo?e wynik post?powania. Zatem, interes prawny mo?e by? bezpo?redni lub tylko po?redni. Przy wszcz?ciu post?powania na wniosek legitymacje procesow? maj? osoby wskazane w konkretnym przepisie reguluj?cym dany rodzaj sprawy.
Niemniej jednak, okoliczno??, ?e strona lub uczestnik post?powania posiadaj? zdolno?? procesow?, nie przes?dza jeszcze kwestii, czy mog? uczestniczy? w dokonywaniu czynno?ci procesowych samodzielnie. Wymagane jest posiadanie równie? zdolno?ci postulacyjnej, czyli zdolno?? strony lub uczestnika post?powania do osobistego dzia?ania w post?powaniu cywilnym. Ograniczenia zdolno?ci postualcyjnej mog? by? natury prawnej lub faktycznej. Ograniczenia natury faktycznej dotycz? przyk?adowo sytuacji, w której strona nie mo?e osobi?cie uczestniczy? w czynno?ciach procesowych z powodu nieznajomo?ci j?zyka urz?dowego s?du. Niemniej jednak, zgodnie z obowi?zuj?cymi regulacjami, osoba nie w?adaj?ca w wystarczaj?cym stopniu j?zykiem polskim ma prawo do wyst?powania przed s?dem w znanym przez ni? j?zyku i bezp?atnego korzystania z pomocy t?umacza. Warto zaznaczy?, ?e o przyznaniu t?umacza w takim przypadku orzeka s?d w?a?ciwy do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Ponadto, wniosek o przyznanie t?umacza zg?oszony w toku sprawy rozpoznaje s?d tej instancji, w której sprawa si? toczy.