Tajemnica przedsi?biorstwa a pracownicy


Informacje stanowi?ce tajemnic? przedsi?biorstwa u?ywane s? w codziennej dzia?alno?ci tego przedsi?biorstwa, przez co mo?e ono osi?ga? swoje cele biznesowe. Przedsi?biorcy powinni do?o?y? szczególnej staranno?ci, by nie wyp?yn??y one do konkurencji, co doprowadzi?oby do utraty pewnej przewagi rynkowej. By z informacji tych korzysta?, nie sposób jednak nie udost?pnia? jej nikomu, poniewa? wówczas straci?yby one swoj? warto??. Najcz??ciej, obok kontrahentów, styczno?? z danymi poufnymi maj? sami pracownicy. Poniewa? stosunek pracy podlega w znacznej mierze pod zasad? swobody umów, ka?da strona umowy o prac? mo?e j? zako?czy? w wyznaczonym czasie – czy to ustalaj?c jej termin w momencie podpisywania, czy – w przypadku umów zawieranych na czas nieokre?lony – mo?e j? wypowiedzie? z zachowaniem odpowiednich okresów ochronnych.

Pracownik, który posiad? istotn? wiedz? i do?wiadczenie u jednego przedsi?biorcy, mo?e by? szczególnie warto?ciowym pracownikiem u jego konkurenta. Szczególnie w bran?ach, które opieraj? si? w przewa?aj?cym stopniu na gromadzeniu i analizie informacji. Ale tak?e w tradycyjnych, cho?by handlu – informacje na temat konkretnych klientów i ich mo?liwo?ci finansowych, wysoko?ci sprzeda?y itd. s? z pewno?ci? warto?ciowe dla ka?dego uczestnika rynku. W pewnym zakresie przep?ywu informacji nie da si? wykluczy?, szczególnie do?wiadczenia, rozeznania, ogólnej wiedzy o rynku i op?acalno?ci podejmowanych przedsi?wzi?? – tego typu informacje nie stanowi? tym samym tajemnicy przedsi?biorstwa. Jak zatem przedsi?biorca mo?e zabezpieczy? swoje interesy w stosunkach z pracownikami?

Rozwi?zaniem jest zawarcie w umowie o prac? klauzuli o zakazie konkurencji, poprzez któr? pracownik zobowi?zuje si? do niepodejmowania takiej dzia?alno?ci, która by?aby konkurencyjn? w stosunku do swojego obecnego pracodawcy. Umowa taka musi mie? form? pisemn?, pod rygorem niewa?no?ci. Zakaz ten mo?e zosta? tak?e rozszerzony na czas po ustaniu stosunku pracy, ale wówczas ograniczenia nak?adane na by?ego pracownika s? ju? w znacznym stopniu ograniczone, co jest o tyle zrozumia?e, ?e pracownik posiadaj?cy okre?lone kwalifikacje i umiej?tno?ci, a podejmuj?cy prac? u innego przedsi?biorcy, prawdopodobnie w pewnym zakresie zawsze b?dzie pracowa? w sposób konkurencyjny do poprzedniego pracodawcy. Dlatego te?, zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy mo?e dotyczy? informacji szczególnie wa?nych. Za takie uznawane s? informacje, które je?li ujawnione, godz? w interes publiczny albo mog? nara?a? pracodawc? na szkod?.

Pomimo tego, ?e zakres informacji, które podlegaj? zakazowi konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie jest równoznaczny z zakresem definiuj?cym tajemnic? przedsi?biorstwa, w praktyce b?d? si? te poj?cia ze sob? pokrywa?. Przez tajemnic? przedsi?biorstwa rozumie si? nieujawnione szerszej publiczno?ci informacje techniczne, technologiczne oraz organizacyjne dotycz?ce samego przedsi?biorstwa, jak i inne informacje, które posiadaj? warto?? gospodarcz?, a co do których podj?te zosta?y przez przedsi?biorc? dzia?ania niezb?dne dla zachowania ich poufno?ci. Szczególnie ten ostatni czynnik jest wa?ny – podj?te przez pracodawc? dzia?ania maj?ce na celu ograniczenie dost?pu do informacji poufnych. Mog? one przyj?? posta? instrukcji, wystosowanych do pracowników, a które okre?laj? rodzaj informacji rozumianych w zak?adzie pracy jako tajemnic? przedsi?biorstwa. Mog? to by? te? dzia?ania faktyczne, czyli ograniczenie dost?pu do archiwum, has?a w systemach komputerowych czy ograniczony kr?g osób, w którym konkretne informacje s? rozpowszechniane.

Umowa okre?la zakres czasowy obowi?zywania zakazu, cho? dla zgodno?ci z zasadami wspó??ycia spo?ecznego jego zako?czenie nie mo?e by? wyznaczone na odleg?? przysz?o??. W praktyce najpopularniejszy jest okres do pi?ciu lat. Pracownikowi z tytu?u powstrzymywania si? od dzia?a? konkurencyjnych po ustaniu stosunku pracy nale?y si? odszkodowanie, co jest elementem koniecznym dla wa?no?ci umowy w tej cz??ci. Je?li jednak pracodawca postanowi w trakcie trwania zakazu zwolni? pracownika z zakazu konkurencji, mo?e to uczyni?. Wówczas odszkodowanie nie jest ju? nale?ne, poczynaj?c od tego momentu. Innym powodem ustania zakazu jest utrata charakteru poufno?ci przez wykorzystane przez pracownika informacje. Umowa okre?la równie? wysoko?? odszkodowania, ale nie mo?e by? ono mniejsze ni? ?wier? wynagrodzenia, które pracownik otrzymywa? w ramach stosunku pracy, przez analogiczny okres w którym zakaz ma obowi?zywa?.



Przeglądaj artykuły prawnicze