Maj?tkowe prawa autorskie


Twórcy przys?uguje wy??czne prawo do korzystania z utworu i rozporz?dzania nim, a tak?e do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Ograniczy? to prawo mo?e ustawa, ale mo?e tego dokona? równie? sam twórca w drodze umowy. Co wi?cej, autorskie prawa maj?tkowe, dopóki s?u?? twórcy i nie dotycz? wymagalnych wierzytelno?ci, nie podlegaj? egzekucji. Jednym z ustawowych wyj?tków s? autorskie prawa maj?tkowe do utworu zbiorowego, którym s? w szczególno?ci encyklopedie czy publikacje periodyczne, przys?uguj? producentowi lub wydawcy, ale prawo do poszczególnych cz??ci, które maj? samodzielne znaczenie przys?uguje ich twórcom. Prawa maj?tkowe wraz z przedmiotem, na którym utwór utrwalono nabywa tak?e pracodawca, którego pracownik stworzy? utwór w toku wykonywania obowi?zków wynikaj?cych ze stosunku pracy. Pracodawca ma sze?? miesi?cy na zawiadomienie pracownika, ?e utwór przyj?? lub wskazanie zmian, jakie s? konieczne. Je?li nie uczyni tego w tym terminie przyjmuje si?, ?e przyj?? utwór bez zastrze?e?. Ponadto, je?eli pracodawca nie przyst?pi do rozpowszechniania utworu w okresie dwóch lat od daty jego przyj?cia, twórca mo?e wyznaczy? mu na pi?mie odpowiedni termin, po którego up?ywie prawa maj?tkowe do utworu powracaj? do niego.

Kolejnym wyj?tkiem jest zastrze?enie poczynione dla instytucji naukowej, której przys?uguje pierwsze?stwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzy? ten utwór w wyniku wykonywania obowi?zków ze stosunku pracy, przy czym przys?uguje mu prawo do wynagrodzenia. Je?li w ci?gu sze?ciu miesi?cy od dostarczenia utworu nie podpisano stosownej umowy, a w przypadku jej zawarcia, je?li w ci?gu dwóch lat nie nast?pi?a publikacja, pierwsze?stwo publikacji wygasa. Z kolei uczelni wy?szej przys?uguje prawo publikacji pracy dyplomowej studenta w terminie sze?ciu miesi?cy od jej obrony. Po up?ywie tego terminu publikacji mo?e dokona? student.

Ustawa okre?la minimalny udzia? twórcy oraz jego spadkobierców w zysku z zawodowej odsprzeda?y orygina?u dzie?a plastycznego lub fotograficznego czy r?kopisów na poziomie do pi?ciu procent ceny sprzeda?y. Przez zawodow? odsprzeda? rozumie si? tak? sprzeda?, która nast?puje po pierwszej, dokonanej przez twórc?, a dokonywanej przez podmioty zajmuj?ce si? zawodowo handlem wskazanymi wy?ej utworami. Do zap?aty zobowi?zany jest sprzedawca lub osoba trzecia, na której rzecz sprzeda? jest dokonywana. Sprzedawca nie musi ujawnia? tej osoby, je?li sam dokona zap?aty. W innym przypadku odpowiada z ni? solidarnie.

Cz??? z przychodów w ramach autorskich praw maj?tkowych pochodzi od organizacji zbiorowego zarz?dzania prawami autorskimi i przys?uguje zrzeszonym w nim twórcom. Przyk?adem najwi?kszej organizacji tego typu w Polsce jest ZAiKS. Do op?at na ich rzecz nieprzekraczaj?cych 5% zobowi?zani s? producenci i importerzy magnetofonów, magnetowidów, kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urz?dze?, a tak?e producenci i importerzy czystych no?ników, które s?u?? do utrwalania utworów w zakresie w?asnego u?ytku. Wp?ywy te dzielone s? pomi?dzy twórców, wykonawców, producentów i wydawców. Zobowi?zani do dokonywania op?at w wysoko?ci do trzech procent wp?ywów s? tak?e posiadacze urz?dze? reprograficznych, którzy prowadz? dzia?alno?? gospodarcz? w zakresie zwielokrotniania utworów dla w?asnego u?ytku osobistego osób trzecich, czyli przede wszystkim punkty ksero. Te op?aty dzielone s? nast?pnie pomi?dzy twórców i wydawców w równych cz??ciach.



Przeglądaj artykuły prawnicze