Gie?dy s? to spotkania handlowe, organizowane w ustalonym miejscu oraz czasie, na których dochodzi do zawierania umów kupna sprzeda?y wszelkiego rodzaju towarów po cenach og?oszonych w codziennych notowaniach. Transakcje gie?dowe zawierane s? za? na podstawie obowi?zuj?cego regulaminu przez cz?onków gie?dy, którzy po?rednicz? w zawieraniu takich transakcji. Celem gie?d jest stworzenie jednolitych warunków i standardów zawierania transakcji gie?dowych. Gie?dy podlegaj? kontroli oraz nadzorowi ze strony pa?stwa. Podkre?li? nale?y, i? przedmiotem obrotu gie?dowego mo?e by? niemal?e wszystko (zarówno towary, jak i us?ugi czy papiery warto?ciowe).
Ze wzgl?du na przedmiot obrotu wyró?nia si? nast?puj?ce rodzaje gie?d: gie?dy papierów warto?ciowych, gie?dy towarowe, gie?dy us?ug i gie?dy mieszane (towarowo pieni??ne). Zgodnie z przepisami o gie?dach towarowych za gie?d? towarow? uwa?a si? zespó? osób, urz?dze? oraz ?rodków technicznych, które zapewniaj? wszystkim uczestnikom obrotu gie?dowego takie same warunki zawierania transakcji gie?dowych. Uczestnikom takiego obrotu zapewnia si? równie? jednakowy dost?p w tym samym czasie do informacji rynkowych. Mowa tu przede wszystkim o informacjach, które dotycz? kursów i cen towarów gie?dowych oraz obrotu towarami gie?dowymi. Najistotniejsz? rol? gie?dy towarowe odgrywaj? w obrocie towarami rolnymi i spo?ywczymi. Gie?da papierów warto?ciowych to specjalny system handlu papierami warto?ciowymi. Papier warto?ciowy jest dokumentem albo zapisem w systemie informatycznym, który inkorporuje (uosabia) okre?lone prawa maj?tkowe. Zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi na gie?dach papierów warto?ciowych przedmiotem obrotu s?: akcje, prawa poboru akcji, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne oraz inne zbywalne papiery warto?ciowe. Przedmiotem obrotu na gie?dach us?ug mog? by? m.in.: us?ugi transportowe, us?ugi ubezpieczeniowe, czy po?rednictwo transakcyjne.
Gie?dy mo?na podzieli? tak?e ze wzgl?du na ich zasi?g na: gie?dy o charakterze mi?dzynarodowym (np. Zurich, Frakfurt, Tokio, Hongkong) oraz gie?dy o charakterze krajowym (Warszawska Gie?da Papierów Warto?ciowych). Ze wzgl?du na form? prawn? nale?y wyró?ni?: gie?dy organizowane przez pa?stwo oraz gie?dy korporacyjne (tworzone przez organizacje gospodarcze). Ze wzgl?du na charakter operacji dokonywanych na gie?dzie wyró?nia si? natomiast gie?dy otwarte oraz gie?dy zamkni?te. Ze wzgl?du na termin realizacji transakcji gie?dowych wyró?nia si? gie?dy natychmiastowe, czyli kasowe (transakcja jest realizowana natychmiast po zawarciu umowy np. nabycie akcji) oraz terminowe (pomi?dzy zawarciem umowy a jej realizacj? up?ywa jaki? czas). Mo?na wyró?ni? tak?e gie?dy o charakterze uniwersalnym oraz o charakterze wyspecjalizowanym.
Gie?dy pe?ni? wiele istotnych funkcji. Jedn? z najwa?niejszych funkcji gie?dy jest koncentracja poda?y i popytu na okre?lone towary gie?dowe (np. na gie?dach towarowych kszta?tuj? si? ceny towarów w?a?nie w zale?no?ci od popytu i poda?y). Gie?dy pe?ni? zatem rol? po?rednika w gospodarce. Codzienne notowania okre?lonych towarów gie?dowych oraz handel tymi towarami prowadz? za? do powstania kursów równowagi, co z kolei prowadzi do zrównania popytu z poda??. Po drugie gie?dy zapewniaj? bezpieczny i sprawny przebieg transakcji gie?dowych i rozlicze? (co wp?ywa na szybko??, bezpiecze?stwo i ci?g?o?? obrotu). Dlatego te? obowi?zuj? jednolite zasady oraz standardy transakcji gie?dowych; wyra?a si? to m.in. poprzez jednolity system op?at i kontraktów gie?dowych. Po trzecie gie?dy zapewniaj? zbieranie i rozpowszechnianie jednolitych informacji, które pozwalaj? na obiektywn? ocen? aktualnej warto?ci towarów gie?dowych. Ponadto instytucja gie?dy odgrywa pozytywn? rol? na rynku przedsi?biorstw, które musz? spe?ni? szereg wymaga?, aby na takiej gie?dzie zaistnie?, a nast?pnie, aby si? na niej utrzyma?. Co wi?cej przedsi?biorstwa notowane na gie?dzie d??? do osi?gni?cia jak najwy?szych notowa? na gie?dzie. Gie?dy pe?ni? tak?e funkcje kontrolne w odniesieniu do przedsi?biorstw. Zapewniaj? one akcjonariuszom skuteczn? kontrol? nad dzia?alno?ci? i zarz?dzaniem przedsi?biorstwem. Co wi?cej dzi?ki gie?dom przedsi?biorstwa mog? gromadzi? kapita? na rozwój swojej dzia?alno?ci (poprzez emisj? papierów warto?ciowych, np. akcji). Wspó?w?a?cicielom przedsi?biorstw (akcjonariuszom) gie?dy u?atwiaj? za? nabywanie oraz zbywanie udzia?ów w takich przedsi?biorstwach. Doda? tak?e nale?y, i? gie?dy stanowi? alternatyw? oraz konkurencj? dla systemu bankowego.