Istota i cele gie?d towarowych


Gie?dy zalicza si? do rynków o charakterze formalnym. S? to zgromadzenia handlowe o charakterze sta?ym, które odbywaj? si? w okre?lonym miejscu i czasie. Co wi?cej gie?dy podlegaj? pewnym okre?lonym regu?om oraz s? nadzorowane przez organizatorów rynku albo organy pa?stwowe. Ze wzgl?du na przedmiot obrotu wyró?nia si? gie?dy: papierów warto?ciowych, towarowe, us?ug i mieszane (towarowo – pieni??ne). Celem gie?d jest stworzenie jednolitych warunków i standardów zawierania transakcji gie?dowych. Zgodnie z przepisami o gie?dach towarowych za gie?d? towarow? uwa?a si? zespó? osób, urz?dze? oraz ?rodków technicznych, które zapewniaj? wszystkim uczestnikom obrotu gie?dowego takie same warunki zawierania transakcji gie?dowych. Uczestnikom takiego obrotu zapewnia si? równie? jednakowy dost?p w tym samym czasie do informacji rynkowych. Mowa tu przede wszystkim o informacjach, które dotycz? kursów i cen towarów gie?dowych oraz obrotu towarami gie?dowymi

Towarami gie?dowymi (towarami b?d?cymi przedmiotem obrotu na gie?dzie towarowej) s?:
1) rzeczy oznaczone co do gatunku;
2) ró?ne rodzaje energii,
3) limity wielko?ci produkcji lub emisji zanieczyszcze?,
4) prawa maj?tkowe wynikaj?ce ze ?wiadectw pochodzenia energii
5) inne prawa maj?tkowe, które nie s? instrumentami finansowymi, a których cena zale?y od ceny lub warto?ci rzeczy oznaczonych co do gatunku, okre?lonych rodzajów energii, mierników i limitów wielko?ci produkcji, emisji zanieczyszcze? lub praw maj?tkowych wynikaj?cych ze ?wiadectw energii.

Najistotniejsz? rol? gie?dy towarowe odgrywaj? w obrocie towarami rolnymi i spo?ywczymi. Przyk?adowo zatem przedmiotem obrotu towarowego b?d? m.in.: zbo?a, inne towary ro?linne (np. cukier, kawa, kakao, soja, nasiona, oleje), towary pochodzenia zwierz?cego (byd?o, tusze, jaja, we?na), a tak?e metale (z?oto, srebro, mied?, o?ów, aluminium), czy surowce (ropa, benzyna, olej nap?dowy) itp. Mo?na wyró?ni? oko?o 100 towarów b?d?cych przedmiotem obrotu gie?dowego (oko?o 40 towarów jest za? przedmiotem aktywnego handlu gie?dowego). Transakcje na gie?dzie towarowej mog? mie? charakter transakcji rzeczywistych (zaledwie kilka procent wszystkich transakcji) albo transakcji nierzeczywistych (pozosta?e transakcje). Transakcje rzeczywiste to takie, w których dochodzi do rzeczywistej, materialnej wymiany pieni?dza na towar i towaru na pieni?dz. Natomiast transakcje nierzeczywiste (zdecydowana wi?kszo??) nie powoduj? fizycznego przemieszczenia towaru (s? to tzw. transakcje spekulacyjne lub zabezpieczaj?ce).

W prawie polskim obowi?zuje zasada, i? dopuszczonym do zawierania transakcji gie?dowych jest tylko i wy??cznie cz?onek gie?dy. Cz?onkostwo nawi?zuje si? w wyniku zawarcia umowy o cz?onkostwo oraz na podstawie regulaminu gie?dy. Gie?da towarowa mo?e by? prowadzona tylko przez spó?k? akcyjn?. Co wi?cej prowadzenie gie?dy towarowej wymaga uzyskania stosownego zezwolenia. Zezwolenie takie wydaje minister w?a?ciwy do spraw instytucji finansowych na wniosek spó?ki zaopiniowany przez Komisj?. Zasady dzia?ania i organizacji gie?dy towarowej okre?la si? w regulaminie gie?dy uchwalanym przez rad? nadzorcz? gie?dy.

G?ówne cele spó?ki, która prowadzi gie?d? to:
1) koncentracja poda?y i popytu na towary gie?dowe (na gie?dach towarowych kszta?tuj? si? ceny towarów w?a?nie w zale?no?ci od popytu i poda?y)
2) zapewnienie bezpiecznego i sprawnego przebiegu transakcji gie?dowych i rozlicze? (dlatego te? obowi?zuj? jednolite zasady oraz standardy transakcji gie?dowych; wyra?a si? to m.in. poprzez jednolity system op?at i kontraktów gie?dowych);
3) zbieranie i rozpowszechnianie jednolitych informacji, które pozwalaj? na obiektywn? ocen? aktualnej warto?ci towarów gie?dowych.



Przeglądaj artykuły prawnicze