Makler papierów warto?ciowych jest to osoba, która zawodowo zajmuje si? po?rednictwem w transakcjach kupna i sprzeda?y papierów warto?ciowych na rzecz klienta. Swoje czynno?ci makler wykonuje w zamian za wynagrodzenie, które jest ustalane w procentach od warto?ci danej transakcji (tzw. prowizja). Tytu? zawodowy makler papierów warto?ciowych podlega ochronie prawnej. Zawód maklera mo?e by? wykonywany tylko przez osoby wpisane na list? maklerów (o ile prawo to nie zosta?o zawieszone).
W ?wietle przepisów o obrocie instrumentami finansowymi wykonywanie zawodu maklera polega przede wszystkim na wykonywaniu funkcji w organach zarz?dzaj?cych lub nadzorczych firmy inwestycyjnej. Makler mo?e tak?e wykonywa? albo nadzorowa? wykonywanie czynno?ci, które stanowi? dzia?alno?? maklersk?, a tak?e innych czynno?ci zwi?zanych z rynkiem finansowym (które nie s? dzia?alno?ci? maklersk?). Co wi?cej makler mo?e wykonywa? albo nadzorowa? wykonywanie innych czynno?ci, które wi??? si? z obs?ug? klientów lub dost?pem do rachunków prowadzonych dla klientów. Podkre?li? nale?y, i? wykonywanie powy?szych czynno?ci przez maklera jest mo?liwe tylko, je?eli pozostaje on w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z firm? inwestycyjn?.
Dodatkowo makler, który pozostaje w stosunku pracy (zlecenia lub w innym stosunku prawnym) z bankiem powierniczym, mo?e prowadzi? (lub nadzorowa?) rachunki papierów warto?ciowych. Makler mo?e tak?e zawrze? umow? z firm? inwestycyjn?, na podstawie której b?dzie on wykonywa? w imieniu i na rachunek tej firmy czynno?ci po?rednictwa. W takim wypadku makler b?dzie móg? wykonywa? m.in. czynno?ci, które wi??? si? z zawieraniem umów o ?wiadczenie us?ug przez firm? inwestycyjn? lub umo?liwiaj? realizacj? tych umów. Ponadto makler mo?e wykonywa? tak?e czynno?ci, które polegaj? tylko na przyjmowaniu i przekazywaniu zlece? nabycia lub zbycia papierów warto?ciowych lub tytu?ów uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania. Czynno?ci te makler wykonuje za? w ramach prowadzonej dzia?alno?ci gospodarczej na w?asny rachunek albo na podstawie umowy o prac? (zlecenia lub innego stosunku prawnego) z podmiotem, który prowadzi te czynno?ci w ramach swojej dzia?alno?ci gospodarczej.
Zawód maklera papierów warto?ciowych mo?e wykonywa? tylko osoba, która wpisana jest na list? maklerów. Zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi na list? maklerów mo?e za? by? wpisana osoba, która ??cznie spe?nia nast?puj?ce warunki. Po pierwsze na list? maklerów mo?na wpisa? osob? fizyczn?, która posiada pe?n? zdolno?? do czynno?ci prawnych oraz korzysta z pe?ni praw publicznych. Po drugie osoba taka nie mog?a by? prawomocnie uznana za winn? przest?pstwa skarbowego, przest?pstwa przeciwko wiarygodno?ci dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieni?dzmi i papierami warto?ciowymi oraz za inne przest?pstwa (szczegó?owo wymienione w przepisach o obrocie instrumentami finansowymi). Po trzecie za? wymagane jest, aby osoba taka zda?a egzamin przed komisj? egzaminacyjn? dla maklerów z wynikiem pozytywnym.
Egzamin na maklera obejmuje nast?puj?ce dziedziny: prawo cywilne, prawo gospodarcze, prawo podatkowe i dewizowe, prawo papierów warto?ciowych, instrumenty finansowe oraz obrót takimi instrumentami, dzia?alno?? maklersk? oraz dzia?alno?? powiernicz?, system depozytowo rozliczeniowy, rynek finansowy, tworzenie i funkcjonowanie funduszy inwestycyjnych, komercjalizacj? i prywatyzacj? przedsi?biorstw, a tak?e zasady rachunkowo?ci, rynek towarów gie?dowych, matematyk? finansow?, analiz? finansow?, strategie inwestycyjne oraz zasady etyki zawodowej.
Lista maklerów og?aszana jest w Dzienniku Urz?dowym Komisji Nadzoru Finansowego. To w?a?nie Komisja Nadzoru Finansowego dokonuje wpisu na list? maklerów na wniosek osoby zainteresowanej. Z wnioskiem takim nale?y za? wyst?pi? w terminie 3 miesi?cy od dnia zdania egzaminu z wynikiem pozytywnym (albo od dnia uznania kwalifikacji). Osoba wpisana na list? maklerów ma natomiast obowi?zek niezw?ocznego pisemnego informowania Komisji o podj?ciu wykonywania zawodu. Nale?y wówczas wskaza? dat? rozpocz?cia wykonywania zawodu, podstawowy zakres czynno?ci oraz miejsce wykonywania zawodu. Ponadto w przypadku jakiejkolwiek zmiany tych informacji na maklerze spoczywa obowi?zek poinformowania o tym Komisji Nadzoru Finansowego. Doda? te? nale?y, i? Komisja mo?e skre?li? maklera z listy albo zawiesi? jego uprawnienia do wykonywania zawodu na okres od 3 miesi?cy do 2 lat. Do podj?cia takiej decyzji mo?e doj?? na skutek naruszenia przepisów prawa lub regulaminów i innych przepisów wewn?trznych przez maklera. Decyzj? o skre?leniu z listy albo o zawieszeniu uprawnie? do wykonywania zawodu maklera Komisja mo?e wyda? dopiero po przeprowadzeniu rozprawy.