Fundusz alimentacyjny jest systemem wspierania osób uprawnionych do alimentów ?rodkami finansowymi z bud?etu pa?stwa. Realizacj? wyp?at zajmuj? si? gminy, a organem w?a?ciwym w tej materii jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Uprawnionym do ?wiadcze? z funduszu jest osoba, która maj?c prawo do alimentów nie jest w stanie ich wyegzekwowa? od zobowi?zanego. Po stwierdzeniu bezskuteczno?ci egzekucji osoba uprawniona powinna z?o?y? do organu w?a?ciwego ze wzgl?du na miejsce zamieszkania wierzyciela wniosek o podj?cie dzia?a? wobec zobowi?zanego z tytu?u obowi?zku alimentacyjnego. Do wniosku za??cza si? za?wiadczenie organu prowadz?cego post?powanie egzekucyjne o bezskuteczno?ci egzekucji wraz z informacj? o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczno?ci oraz o dzia?aniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zas?dzonych alimentów. W razie z?o?enia wniosku bez tego za?wiadczenia, organ ten zwróci si? o uzupe?nienie tych informacji, lecz nie do sk?adaj?cego wniosek, a bezpo?rednio ju? do komornika. Organ prowadz?cy egzekucj? jest zobowi?zany równie? do bie??cego monitowania post?pów w egzekucji.
Kolejn? czynno?ci? po otrzymaniu wniosku jest wywiad alimentacyjny, który przeprowadzany jest przez organ w?a?ciwy ze wzgl?du na miejsce zamieszkania d?u?nika, w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej d?u?nika alimentacyjnego, a tak?e jego stanu zdrowia. Celem wywiadu jest te? ustalenie przyczyn nie?o?enia na utrzymanie osoby uprawnionej, a tak?e pozyskanie odpowiedniego o?wiadczenia maj?tkowego. Informacje zawarte w o?wiadczeniu musz? by? prawdziwe, w innym przypadku d?u?nikowi grozi odpowiedzialno?? karna za sk?adanie fa?szywych zezna?. Powinien on by? o tym nale?ycie poinformowany przez urz?dnika odbieraj?cego jego o?wiadczenie, przed jego z?o?eniem. Oprócz urz?dnika urz?du gminy wywiad mog? przeprowadzi? tak?e kierownik o?rodka pomocy spo?ecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, ewentualnie na jego wniosek inny pracownik. Warunkiem tego jest uzyskanie pisemnego upowa?nienia. Mo?e si? zdarzy? te? tak, ?e wszystkie konieczne do wywiadu informacje s? w posiadaniu o?rodka spo?ecznego mog? zosta? one u?yte, je?li zosta?y zebrane nie wcze?niej ni? trzy miesi?ce od wyst?pienia o ich udzielenie. Odpowiedni kwestionariusz sporz?dzony jest wed?ug wzoru urz?dowego. Co wi?cej, organ prowadz?cy post?powanie zobowi?zany jest do wskazania komornikowi d?u?nika alimentacyjnego informacji, które mog? mie? wp?yw na przebieg egzekucji.
Je?li d?u?nik alimentacyjny nie mo?e wywi?za? si? ze swoich zobowi?za? z powodu braku zatrudnienia, organ prowadz?cy post?powanie zobowi??e go do zarejestrowania si? jako bezrobotny albo jako poszukuj?cy pracy, a tak?e poinformuje w?a?ciwy powiatowy urz?d pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej jego osoby. D?u?nik, który odmawia wspó?pracy w zakresie dzia?a? prowadzonych przez odpowiednie organa nara?a si? na powa?ne konsekwencje. Organ ten jest powiem zobowi?zany do z?o?enia wniosku o ?ciganie go za przest?pstwo uporczywego uchylania si? od wykonania ci???cego na nim obowi?zku opieki przez nie?o?enie na utrzymanie osoby najbli?szej. Przest?pstwo to jest zagro?one kar? grzywny, ograniczenia wolno?ci albo pozbawienia wolno?ci do lat dwóch. Co wi?cej, do starosty kierowany jest wniosek o zatrzymanie prawa jazdy d?u?nika do czasu podj?cia dzia?a? umo?liwiaj?cych zako?czenie procedury udzielenia ?wiadczenia z funduszu.
Post?powanie w sprawie ustalenia prawa do ?wiadcze? z funduszu oraz ich wyp?ata nast?puj? na wniosek osoby uprawnionej albo jej przedstawiciela ustawowego. Wniosek o wszcz?cie sk?ada si? w urz?dzie gminy lub miasta, gdzie ma miejsce zamieszkania osoba uprawniona. Powinien on zawiera? dane dotycz?ce cz?onków rodziny wraz z dat? urodzenia, numerem PESEL i NIP, a tak?e o?wiadczenie wnioskodawcy o przekazaniu organowi egzekucyjnemu wszelkich informacji niezb?dnych do przeprowadzenia egzekucji oraz o?wiadczenie o miejscu zamieszkania, wieku, zatrudnieniu i sytuacji ekonomicznej osób zobowi?zanych wzgl?dem osoby uprawnionej do alimentacji. Ponadto, do wniosku trzeba za??czy? za?wiadczenia o dochodach ka?dego z cz?onków rodziny oraz inne dowody niezb?dne do ustalenia prawa do ?wiadczenia, takie jak dokument stwierdzaj?cy wiek osoby uprawnionej, orzeczenie o znacznym stopniu niepe?nosprawno?ci, orzeczenie s?du rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dla osoby uprawnionej czy za?wiadczenie o ucz?szczaniu do szko?y. Wszelkie o?wiadczenia osoby staraj?cej si? o ?wiadczenie sk?adane s? pod rygorem odpowiedzialno?ci karnej za sk?adanie fa?szywych zezna?, o czym powinna ona zosta? wcze?niej pouczona.